Op zaterdag 03 december 2011 - 20:26 schreef luis suarez het volgende:Fluitend de ondergang tegemoet
3 december 2011 Auteur: Pieter Zwart
Tags: Ajax, Arie van Os, Bestuursraad, Danny Blind, Hein Blocks, Hennie Henrichs, Henri van der Aat, Jaap Ellerbroek, Jeroen Slop, Keje Molenaar, Ledenraad, Louis van Gaal, Martin Sturkenboom, Raad van Commissarissen, Uri Coronel
Al sinds 1989 is de macht bij Ajax in handen van een kleine, hechte groep bestuursleden die elkaar belangrijke posities binnen de club toeschuiven. De fluwelen revolutie van Johan Cruijff lijkt hier definitief een einde aan te brengen, tenzij de voorgestelde nieuwe bestuursraad aan de macht komt die Ajax vijftien jaar terug in de tijd zal werpen.
In 1989, na de beruchte zwartgeldaffaire, vertrekt het bestuur onder leiding van Ton Harmsen bij Ajax. Er wordt druk gezocht naar een nieuw bestuur, dat uiteindelijk zou bestaan uit voorzitter Michael van Praag, penningmeester Arie van Os, commerciële man Uri Coronel, technische man André Kraan en de verantwoordelijke voor de amateurs, Hennie Henrichs. Hier werd de basis gelegd voor wat jarenlang een invloedrijke groep mensen binnen Ajax zou worden. De band tussen de bestuursleden was zeer hecht: We waren één blok, herinnert Van Os zich.
Toen het bestuur in 1991 Van Gaal aanstelde als opvolger van Leo Beenhakker werd de weg naar succes ingeslagen. Na een stroef begin, overigens. Toen de spelersgroep het niet meer in de trainer zag zitten en de boel begon te saboteren besloot Van Os in te grijpen. Voor de hele kleedkamer maakte hij zich sterk voor zijn hoofdtrainer. Het tekent de band tussen het duo: Van Gaal en ik waren een eenheid, daar kwam niemand tussen, erkent de voormalig penningmeester. Van Gaal bleef in het zadel en een zeer succesvolle periode brak aan. Mede dankzij een uitstekende jeugdopleiding nog opgezet door Johan Cruijff en verstandig beleid.
Aanvoerder van het gezelschap was Danny Blind, die destijds binnen de kleedkamer al erg bepalend was. Later kwam hij bij Ajax terug in vrijwel iedere bestuursfunctie, waaraan hij de bijnaam scholletje heeft over gehouden. In de periode tussen 1989 en 1996 waren er dus een aantal invloedrijke namen binnen de club: op technisch vlak Van Gaal en Blind, op bestuurlijk niveau Van Praag, Van Os, Coronel, Henrichs en Kraan.
Amsterdam Arena
Het zojuist geïntroduceerde gezelschap was jarenlang succesvol, met als kroon op het werk de Amsterdam ArenA, die op 14 augustus 1996 feestelijk geopend wordt met een duel tegen AC Milan. Op die dag zitten de initiatiefnemers achter het nieuwe stadion, Uri Coronel en Arie van Os, gebroederlijk naast elkaar. Hennie Henrichs zit als bestuurslid dicht bij de heren in de buurt. Eindelijk is de baby van Coronel, zoals het toenmalig bestuurslid commerciële zaken de Arena noemt, geboren.
Op het veld verliest trainer Louis van Gaal samen met aanvoerder Danny Blind met 0-3 van de tegenstander uit Italië. Ondanks de nederlaag heeft Ajax de wereld aan haar voeten liggen, met de Champions League-winst nog vers in het geheugen. De bestuursleden gingen in hun eigen succes geloven. Ze dachten dat Ajax financieel ook de stap naar de Europese top moest gaan maken. In die ambitie bleken ze rücksichtslos. De stap naar de beurs werd gemaakt, het oude vertrouwde De Meer werd ingeruild voor de kille Arena en Voorland werd vervangen door De Toekomst.
Over de gevolgen van deze ingrijpende beslissingen was te weinig nagedacht. Sinds de beursgang is Ajax onbestuurbaar geworden. De Arena bleef lang sfeerloos, wat geen positief effect had op de thuisresultaten. De Toekomst straalde lang niet de warmte uit die Voorland had. Zelfs Coronel concludeerde jaren later in een rapport dat de stap naar de beurs niet succesvol geweest was. De gevolgen van dit foutje waren niet te overzien. Ajax bleef geen Europese top en bleef zelfs geen Nederlandse top. Het bestuur leek vergeten dat ze niet aan de top waren gekomen door te kopen, maar door kundig op te leiden.
Opmerkelijk is dat het bestuur zichzelf het erelidmaatschap toekende in hun actieve periode. Zo werden Van Praag, Henrichs, Coronel, Kraan en Van Os plots erelid. Een machtige positie vanwege het spreekrecht in de ledenraad, zo weten ingewijden. Aan de woorden van ereleden wordt namelijk veel waarde gehecht. In 1997 vertrok Coronel uit het bestuur. Drie jaar later sneuvelde Van Os, mede door de FIOD-affaire die Ajax ruim zes miljoen euro kostte en Van Os enkele dagen in de cel deed belanden.
Jaap Ellerbroek zou de opvolger worden van Coronel en Hein Blocks, die al lid was van de financiële commissie en ledenraad, nam de functie van Van Os over. In 2003 komt Coronel opnieuw in beeld als Michael van Praag opstapt als voorzitter. Een brief van diezelfde Van Praag verijdeld echter zijn komst. De erevoorzitter noemde Coronel ongeduldig, niet representatief en stelde dat hij geen feeling had met de supporters van de club. John Jaakke zou daarop voorzitter worden.
In 2005 is Coronel toch weer even terug. De ledenraad heeft hem gevraagd op zoek te gaan naar een nieuw bestuurslid. Coronel stelt zijn oude makker Hennie Henrichs weer aan. Henrichs was in 2000 opgestapt toen bleek dat Jan Wouters nog niet klaar was voor het hoofdtrainerschap. Henrichs had zich intern juist hard gemaakt voor Wouters en verbond zijn consequenties aan het falen van de hoofdtrainer. De meest opmerkelijke beslissing maakte Henrichs in 2008, toen Cruijff aan de ledenraad zijn plannen met de club presenteerde. Hij was niet van plan mee te werken: Als de ledenraad van plan is Cruijff de jeugdopleiding te laten hervormen, dan moeten jullie een andere commissaris zoeken.
Die uitspraak was gedaan vlak na het uitbrengen van het rapport Coronel. Inhoudelijk een prima rapport, maar in tegenstelling tot de opdracht werd er direct toegeschreven naar het vertrek van leidinggevenden. Dat rapport was een farce. Er werd naar het vertrek van leidinggevenden toegeschreven, aldus een betrokkene. De feiten staan hem bij. Na het uitbrengen van het rapport Coronel verdween de directie, Raad van Commissarissen en het bestuur van het toneel. Twee schrijvers aan het rapport zijn opmerkelijk: Roger van Boxtel en Reinier van Dantzig.
Vrijwel direct daarna werd Coronel alsnog aangesteld als voorzitter. Aanvankelijk weigert hij de functie, maar Ellerbroek, ooit de opvolger van Coronel, weet hem samen met Van Praag over te halen de functie aan te nemen. De commissie die Coronel aanstelde als voorzitter bestond naast Jaap Ellerbroek uit Cor van Eijden, die zichzelf ook zal benoemen in het bestuur, Marc Stuut en Ernst Ligthart. Aanvankelijk maakte Mark Geestman deel uit van de benoemingscommissie, maar hij werd vervangen door Stuut.
Het rapport dat Coronel geschreven had oogstte lof binnen de gehele club, maar de voorzitter voerde zijn eigen beleid niet uit. Eerst kreeg passant Marco van Basten een enorm vermogen tot zijn beschikking en later leverde hij de club uit aan Martin Jol. Na een ontluisterende nederlaag in Madrid tegen Real Madrid was voor Cruijff de maat vol. Hij startte zijn fluwelen revolutie en zette de club in de fik.
Johan Cruijff
Aanvankelijk pappen Coronel en Van den Boog aan met Cruijff. Keep your friends close, but you enemies closer, zullen ze gedacht hebben. Ze plaatsen Cruijff in een voetbalplatform, een klankbordgroep. Coronel richt zelf echter ook twee platforms op. In één, die van verenigingszaken, neemt hij zitting als voorzitter. De overige leden: Keje Molenaar (op herhaaldelijk verzoek), Mark Geestman, Hennie Henrichs (aangesteld door Coronel), Ruud Haarms, Cor van Eijden (aansteller en medecommissaris Coronel) en Cees van Oevelen.
Het lukt echter niet het gevaar Cruijff in te dammen. Coronel trekt het niet meer en besluit op te stappen. In een veelbesproken persconferentie maakt hij zijn beslissing bekend, uitgerekend op de dag dat Cruijff zijn plannen met de jeugdopleiding zou presenteren aan de ledenraad. Na zijn mededeling blijft Coronel nog actief als voorzitter van de Raad van Commissarissen en het bestuur, totdat er een opvolger is gevonden.
Sindsdien is het er niet rustiger op geworden binnen Ajax. De ledenraad, vol met volgelingen van Cruiijff, stuurt vier maanden na haar aanstelling de Raad van Commissarissen weg. Onder al deze ontwikkelingen lijkt Van Os opvallend gerust direct na de beslissing komt hij al fluitend naar buiten gelopen. Later zou blijken dat dit niet voor niets was. Samen met zijn goede vriend Coronel blijkt Van Os het brein achter het laten opstappen van de gehele Raad van Commissarissen. In diezelfde periode duiken de voormalige collegas van Coronel plots op in allerlei commissies. Neem bijvoorbeeld de vredescommissie, waarin plots het oude blok hersteld wordt: Van Os en Henrichs gaan er deel van uitmaken. En ook Michael van Praag reist mee naar Barcelona.
Het is een periode waarin Coronel veel petten tegelijk op heeft. Hij werkt een maand lang de nieuwe Raad van Commissarissen in, is nog steeds voorzitter van het demissionaire bestuur, leidt het platform verenigingszaken, heeft als erelid toegang tot de ledenraad en is twee handen op één buik met de tweemansdirectie bestaande uit Henri van der Aat en Jeroen Slop. Zo spreiden de tentakels van Coronel zich uit over de gehele club.
Organogram zoals voorgesteld in rapport Coronel
Organogram van het Ajax van nu
Niet verwonderlijk dus dat zowel de interim-bestuursraad als de bestuursraad bestaat uit veel oud-collegas van Coronel. De bestuursraad is het orgaan dat de rol van het bestuur en de ledenraad moet gaan invullen, een soort samenvoeging in plaats van wat nu het bestuur en de ledenraad is. Het wordt dus het machtigste orgaan binnen de club, geïnitieerd door Coronel en de zijnen en bezet door Coronel en de zijnen. Het is tevens het orgaan dat de Raad van Commissarissen kan aanstellen of ontslaan.
In de interim bestuursraad zien we Ernst Ligthart, die ooit Coronel benoemde tot voorzitter en Roger van Boxtel, die via het rapport Coronel aanzien verwierf binnen Ajax. Rob Been junior is een aanhanger van Cruijff, maar vormt een minderheid. In de bestuursraad zien we Hennie Henrichs, de historie herhaalt zich, en Hein Blocks terug. De enige voetballer in de bestuursraad, Ruud Suurendonk, zag op het laatste moment af van zijn zetel. Overige leden: Cees Vervoorn, Cees van Oevelen en Jan Buskermolen.
Plots begrijp je de fluitende Arie van Os op het parkeerdek. Met het afschaffen van de ledenraad, waar Cruijff zijn fluwelen revolutie begon en hij soms bijna aanbeden werd, valt een groot deel van het draagvlak van Cruijff binnen Ajax weg. De bestuursraad wordt geleid door lid van het voormalig blok Hennie Henrichs. Hij is bovendien één van de weinige mensen binnen Ajax die zich in een rechtstreeks debat heeft verzet tegen Cruijff. Deze bestuursraad kan vervolgens een nieuwe Raad van Commissarissen gaan aanstellen, waardoor Cruijff ook daar zijn macht kwijt is.
In de directie is Van Gaal, waarmee Van Os altijd een eenheid vormde, de belangrijkste man. Zowel Van Os als Coronel toonde zich logischerwijs direct content met de benoeming van Louis van Gaal. Blind, Sturkenboom, Van der Aat en Slop vormen samen een stevige buffer om de macht van Cruijff in te dammen.
Dat het kunstje om de Raad van Commissarissen weg te sturen uit de hoge hoed van Arie van Os en Uri Coronel kwam, hoewel Coronel dit zelf ontkent, maakt het verhaal redelijk rond. Het blok dat na de gloriejaren rond 1995 de club in een diep dal heeft gestort, is weer terug aan het front. Dezelfde namen duiken op en bezetten de belangrijke posities binnen de club. Na de fluwelen revolutie van Cruijff is er nu een coup gepleegd door zijn felste tegenstanders.
Het lot van Johan Cruijff ligt nu in de handen van de Algemene Leden Vergadering, die half december bijeen zal worden geroepen. Mochten zij akkoord gaan met de bestuursraad die nu klaar staat, dan is Cruijff volledig afhankelijk van de grillen van Henrichs, die hem al eerder buiten de deur probeerde te houden. Gezien het feit dat Keje Molenaar bij hoog en bij laag beweert dat de nieuwe bestuursraad pro-Cruijff is, lijkt de kans groot dat dit gaat gebeuren. Het zou voor Molenaar de tweede keer (eerder met de Raad van Commissarissen) zijn dat hij het Paard van Troje de club binnenhaalt. Doordat de bestuursraad de nieuwe Raad van Commissarissen gaat samenstellen, lijkt het er niet op dat deze pro-Cruijff gaat worden. Waarschijnlijk kan Louis van Gaal op 1 januari dus gewoon beginnen als algemeen directeur. De ultieme nachtmerrie van Johan Cruijff.
Ajax moet beseffen dat het binnenhalen van de huidige bestuursraad het einde van de revolutie van Cruijff betekent. We gaan vijftien jaar terug in de tijd en geven de mensen die destijds de verkeerde keuzes maakten de kans deze te herstellen. De pionnen van Cruijff op De Toekomst worden aan hun lot overgelaten. De nieuwe directie daarna nog buiten werken, gaat een vermogen kosten. Veelal buiten het zicht van de cameras heeft het blok uit 1995 de macht gegrepen en het kamp Cruijff lijkt er met open ogen in te tuinen. Fluitend de ondergang tegemoet.
De belangrijkste gebeurtenissen op een rij
Geschreven met medewerking van Thomas Boeschoten en Catenaccio.nl