Ajax Forum: Jack van Gelder

Er is iets bij Ajax wat de vroege jaren tachtig onderscheidt van de huidige situatie. Deels het voetbal, dat was in de jaren tachtig ook een probleem, zij het dat we toen (meer) Ajaxwaardige voetballers hadden. Maar er is iets anders wat opvalt.

De bezoekersaantallen.

In de jaren tachtig kon het zomaar gebeuren dat er acht- tot tienduizend mensen in De Meer zaten. Als er 9.000 Ajacieden zaten, dan was De Meer bijna halfleeg. Of half vol. Probeer dat maar eens in de ArenA voor elkaar te krijgen, een half leeg stadion. Dat is zelfs Jan Wouters niet gelukt. Of Louis van Gaal, in 1996-1997. Of Danny Blind. Of Martin Jol. Om er maar een paar te noemen.

Hoe komt dat toch? Die onvoorwaardelijke trouw aan Ajax? Het komt het toch dat de ArenA iedere wedstrijd hoe ruk het ook gaat voor minstens 85% gevuld is. Hoe komt het toch dat Ajacieden zo trouw zijn? Michael van Praag zei ooit dat Ajacieden naar Ajax komen om te controleren of er wel gewonnen wordt. Ik ben het er deels mee eens. Het is wel een beetje de houding: hoe slecht het ook gaat, we moeten iedere tegenstander wel gewoon in de hoek kunnen zetten. Aan de andere kant: als dat alles is, waarom zou je dan vanuit Breda, Vlissingen, Maastricht, Venlo, Groningen, Den Helder of zelfs het buitenland naar Ajax komen? Alleen maar om te controleren of Ajax wint. Dan doe je wel heel erg veel moeite. Ik stel de vraag weer: wat is het, Ajax? Iedereen kan dat voor zichzelf definiëren en beredeneren. Uit wat je voelt, daar haal je de motivatie uit om te blijven komen. Maar ik denk dat er nog iets is.

We zijn bang.

We zijn bang dat de idee van Ajax, wat wij vinden dat Ajax en Ajaxwaardig voetbal zijn, langzaam voor onze ogen aan het sterven is. Als ik cynisch zou zijn zou ik masochisme noemen, maar het is angst. Ik ken mensen die het midden van de jaren 90 nooit hebben meegemaakt en het seizoen 1997-1998 als het hoogtepunt van hun Ajacied zijn zien, omdat Ajax in dat eerste jaar van Morten Olsen speelde zoals zij verwachtten, verwachtingen die zijn gewekt door vaders, broers, vrienden of neven. We zijn bang dat Ajax als zand door onze vingers glipt. Los zand is toch al een populaire kwalificatie voor bijna alle elftallen sinds Olsen. We gaan nu al meer dan een decennium naar een club die alles doet, behalve een van de belangrijkste standaarden die de club in het (inter)nationale voetbal heeft gezet naleven: goed, aantrekkelijk voetballen. Daarnaast is er natuurlijk marketing. Ajax als uitje. De onvermijdelijke dagjesmensen die we kennen van het Amsterdam Tournament of de Champions League. Kortom, Supporterschap, marketing en angst. Dat houdt de ArenA vol.

Daarom is het dat het gros van de supporters het afgelopen jaar zich onvoorwaardelijk achter Cruijff hebben geschaard. Te veel nieuwe trainers. Te veel eieren van Columbus die bedorven bleken te zijn. Te veel hervormingen, te veel slechte wedstrijden, te veel excuses en te veel beloften. En het belangrijkste: te weinig Ajax. Cruijff wordt gezien als de laatste strohalm, of het nu lukt of niet. Iedereen kan dat belachelijk maken, maar het is voor velen een begrijpelijke en logische keuze, juist of niet juist. Een keuze die vooral ingegeven is om het verval van de club niet meer te hoeven aanschouwen en in plaats daarvan iets op te zien bloeien wat aansluit bij de idee van Ajax, de idee waarvan de realisering een decennia lang ergens diep in een kelder in Guantanamo opgesloten is geweest.