BETA
Home  |  Inloggen  |  Registreer  |  Zoeken
Index / Sport / Voetbal / Feyenoord / topic: Kogel door de Kuip : Arup / OMA de bouwers van het nieuwe stadion ?

Plaats een nieuw antwoord  
Headliner: Feyenoord Nieuws
van geil
 van geil - woensdag 19 juni 2019 - 20:58   quote  deeplink  
Smullen
VVout
 VVout - woensdag 19 juni 2019 - 21:09   quote  deeplink  
Tsja, dat ze nu een goedkope seizoenkaart hebben voor een veredelde noodtribune is leuk voor deze mensen. Als het nieuwe stadion er is zijn dit onvergelijkbare plaatsen, dus is het eigenlijk ook wel normaal dat ze niet voor een appel en een ei over de toonbank gaan. Sfeer, hebben ze volledig gelijk aan zal niet de zelfde zijn, maar ook de 2e ring staat eigenlijk mooi op het veld en voldoet ook nog volledig. Vind het een moeilijk dingetje die je van twee kanten kan bekijken, maar 700 tot 1000 EUR is echt gortig.
Stylzz
 Stylzz - woensdag 19 juni 2019 - 21:35   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 19 juni 2019 - 20:57 schreef Leon FR1908 het volgende:

[..]

Die 299 is het goedkoopste ticket,dus een kinderkaart.
Dat zetten zij er gemakshalve niet bij.
Ja nee lekker genuanceerd stukje.
Dit is jouw aanname hè
Leon FR1908
 Leon FR1908 - woensdag 19 juni 2019 - 21:41   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 19 juni 2019 - 21:35 schreef Stylzz het volgende:

[..]

Dit is jouw aanname hè
Geloof nou maar dat mijn aanname de waarheid is ,of zouden ze geen kinderkaarten begroot hebben.
De goedkoopste is 299 euro en dus een kinderkaart.
Stylzz
 Stylzz - woensdag 19 juni 2019 - 22:14   quote  deeplink  
Oké
van geil
 van geil - woensdag 19 juni 2019 - 22:17   quote  deeplink  
Besluit nieuwe stadion uitgesteld naar april 2020 las ik.(Rijnmond)

-- dit bericht is voor het laatst aangepast op woensdag 19 juni 2019 door van geil --
Leon FR1908
 Leon FR1908 - woensdag 19 juni 2019 - 22:31   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 19 juni 2019 - 22:14 schreef Stylzz het volgende:
Oké
Top,snelle overtuiging !
Stylzz
 Stylzz - woensdag 19 juni 2019 - 22:31   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 19 juni 2019 - 22:31 schreef Leon FR1908 het volgende:

[..]

Top,snelle overtuiging !
Ik heb geen bewijs om het tegen te spreken noch te bevestigen....
Leon FR1908
 Leon FR1908 - woensdag 19 juni 2019 - 22:35   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 19 juni 2019 - 22:31 schreef Stylzz het volgende:

[..]

Ik heb geen bewijs om het tegen te spreken noch te bevestigen....
Is ook niet nodig ..
Milo
 Milo - donderdag 20 juni 2019 - 08:11   quote  deeplink  
Hahahaha
van geil
 van geil - donderdag 20 juni 2019 - 09:33   quote  deeplink  
:)
Stylzz
 Stylzz - donderdag 20 juni 2019 - 11:20   quote  deeplink  
Geestig.
Nou goed, een draadje waar ik me wel in kon vinden door @Frankeren

Ik heb Jan de Jong dit persoonlijk op de man af gevraagd, en het is pertinente quatsch.

Wat klopt is dat de GEMIDDELDE(!) prijs van een seizoenskaart omhoog gaat. Niet omdat de goedkope kaarten omhoog gaan, maar omdat er meer dure kaarten bijkomen!

Het is gewoon weer bangmakerij van een stel die-hards die tegen een nieuw stadion zijn. Die langzaam maar zeker door beginnen te krijgen dat ze voor een verloren zaak strijden en alles aangrijpen om hun eigen noodlot af te wenden.

Dat stadion voldoet qua ontwerp aan alle moderne facetten, alles wat we kunnen wensen. Dicht op het veld, tunnel, akoestiek, capaciteit. De financiering voor 70% rond. Een enorme injectie van Verre Bergen. De Sportclub en aandeelhouders die akkoord zijn.

Maar er zijn mensen die onder geen beding een nieuw stadion willen. Die liever hun tong afbijten dan toe te geven aan vooruitgang. Aan hun ongelijk. En de greep die ze hebben op het reilen en zeilen in de Kuip. Die groep heeft verloren. En ze weten het.

Die vraag over de goedkoopste plaatsen rond het veld: er zijn, juist in overleg met de supporters, 2 opties die interessant gevonden worden.

1. De goedkoopste kaarten rondom aan het veld, zoals nu.
2. Een soort grote 'Gelbe Wand', zoals in Dortmund.

Het zou, in die tweede variant, dus best kunnen dat niet meer overal rond het veld de goedkoopste kaarten vooraan zijn. Maar sommige mensen moeten eens ophouden te doen alsof de directie continu bezig is om supporters een hak te zetten.

En voor supporters met een hand in eigen boezem: als je bedenkt dat Feyenoord continu netten moet plaatsen of zelfs vakken moet leeglaten in Europese wedstrijden, omdat supporters zich misdragen, valt er voor die tweede variant een heleboel te zeggen.

Zeker als je bedenkt dat in het nieuwe stadion de supporters nog dichter op het veld komen dan ze nu al in de Kuip zitten. Alweer zo'n wens van de supporters die is overgenomen in het nieuwe stadion.

Maar gemiddeld wordt de prijs dus wel hoger. Er komen meer plaatsen en dus ook meer dure plaatsen. Die hebben we ook juist nodig. De gemiddelde prijzen voor seizoenskaarten gaan omhoog. Dat komt doordat er méér dure plaatsen bijkomen. Niet omdat er minder goedkope plaatsen komen. En de goedkope vakken komen inderdaad niet aan de parterre.

Voor de rest, is t aan ieder om zijn eigen mening te vormen.
Leon FR1908
 Leon FR1908 - donderdag 20 juni 2019 - 12:38   quote  deeplink  
Hahaha daar heeft hij een punt..
Die netten zijn verschrikkelijk en de reden waarom helemaal.
Leon FR1908
 Leon FR1908 - donderdag 20 juni 2019 - 13:26   quote  deeplink  
En dat de prijzen hoger worden is uiteraard normaal ,maar er zijn
beloftes gemaakt om de sfeer van de Kuip over te brengen naar het nieuwe stadion.
Dan ga je van de lange zijdens niet de duurste plekken maken.
Ook vergelijkbare plekken als X Ten S behoren tot de duurste.
VVout
 VVout - donderdag 20 juni 2019 - 13:40   quote  deeplink  
quote:
Op donderdag 20 juni 2019 - 13:26 schreef Leon FR1908 het volgende:
En dat de prijzen hoger worden is uiteraard normaal ,maar er zijn
beloftes gemaakt om de sfeer van de Kuip over te brengen naar het nieuwe stadion.
Dan ga je van de lange zijdens niet de duurste plekken maken.
Ook vergelijkbare plekken als X Ten S behoren tot de duurste.
quote:
Lees bij ZZ
Die vraag over de goedkoopste plaatsen rond het veld: er zijn, juist in overleg met de supporters, 2 opties die interessant gevonden worden.

1. De goedkoopste kaarten rondom aan het veld, zoals nu.
2. Een soort grote 'Gelbe Wand', zoals in Dortmund.
Lees ik toch echt dat er 2 alternatieven bekeken worden op dit moment...
Leon FR1908
 Leon FR1908 - donderdag 20 juni 2019 - 14:16   quote  deeplink  
quote:
Op donderdag 20 juni 2019 - 13:40 schreef VVout het volgende:

[..]

[..]

Lees ik toch echt dat er 2 alternatieven bekeken worden op dit moment...
Afwachten dan maar,het duurt nu toch allang genoeg.
Willem Boltini
 Willem Boltini - donderdag 20 juni 2019 - 18:45   quote  deeplink  
quote:
Op donderdag 20 juni 2019 - 11:20 schreef Stylzz het volgende:
Geestig.
Nou goed, een draadje waar ik me wel in kon vinden door @Frankeren

Ik heb Jan de Jong dit persoonlijk op de man af gevraagd, en het is pertinente quatsch.

Wat klopt is dat de GEMIDDELDE(!) prijs van een seizoenskaart omhoog gaat. Niet omdat de goedkope kaarten omhoog gaan, maar omdat er meer dure kaarten bijkomen!

Het is gewoon weer bangmakerij van een stel die-hards die tegen een nieuw stadion zijn. Die langzaam maar zeker door beginnen te krijgen dat ze voor een verloren zaak strijden en alles aangrijpen om hun eigen noodlot af te wenden.

Dat stadion voldoet qua ontwerp aan alle moderne facetten, alles wat we kunnen wensen. Dicht op het veld, tunnel, akoestiek, capaciteit. De financiering voor 70% rond. Een enorme injectie van Verre Bergen. De Sportclub en aandeelhouders die akkoord zijn.

Maar er zijn mensen die onder geen beding een nieuw stadion willen. Die liever hun tong afbijten dan toe te geven aan vooruitgang. Aan hun ongelijk. En de greep die ze hebben op het reilen en zeilen in de Kuip. Die groep heeft verloren. En ze weten het.

Die vraag over de goedkoopste plaatsen rond het veld: er zijn, juist in overleg met de supporters, 2 opties die interessant gevonden worden.

1. De goedkoopste kaarten rondom aan het veld, zoals nu.
2. Een soort grote 'Gelbe Wand', zoals in Dortmund.

Het zou, in die tweede variant, dus best kunnen dat niet meer overal rond het veld de goedkoopste kaarten vooraan zijn. Maar sommige mensen moeten eens ophouden te doen alsof de directie continu bezig is om supporters een hak te zetten.

En voor supporters met een hand in eigen boezem: als je bedenkt dat Feyenoord continu netten moet plaatsen of zelfs vakken moet leeglaten in Europese wedstrijden, omdat supporters zich misdragen, valt er voor die tweede variant een heleboel te zeggen.

Zeker als je bedenkt dat in het nieuwe stadion de supporters nog dichter op het veld komen dan ze nu al in de Kuip zitten. Alweer zo'n wens van de supporters die is overgenomen in het nieuwe stadion.

Maar gemiddeld wordt de prijs dus wel hoger. Er komen meer plaatsen en dus ook meer dure plaatsen. Die hebben we ook juist nodig. De gemiddelde prijzen voor seizoenskaarten gaan omhoog. Dat komt doordat er méér dure plaatsen bijkomen. Niet omdat er minder goedkope plaatsen komen. En de goedkope vakken komen inderdaad niet aan de parterre.

Voor de rest, is t aan ieder om zijn eigen mening te vormen.
+1 prima verhaal. Het gaat super worden in de nieuwe kuip, prachtige eet en drinkengelegenheden veel betere plekken om het weer kwijt te raken, 63000 met volle bak, dat maakt toch meer indruk dan 43000, mooie boulevard, de watertaxi naar het noorden, prachtige promenade in het stadion om tijdens de kroket toch de penalty te zien. Hel, denk vooruit. Lijkt erg op de SP die terug wil naar die mooie jaren 50. Nou, dat was de tijd van 100 kilo op je nek in de havens, vroeg dood, koude en natte huizen en blij met een sigaar. Brrr. Vooruitgang bestaat echt, use it!!
FR-Henk
 FR-Henk - donderdag 20 juni 2019 - 19:04   quote  deeplink  
Grappig.
Zo'n stuk draait meningen volslagen om.
Positivo
 Positivo - donderdag 20 juni 2019 - 20:27   quote  deeplink  
quote:
Op donderdag 20 juni 2019 - 19:04 schreef FR-Henk het volgende:
Grappig.
Zo'n stuk draait meningen volslagen om.
De kaarten toch op
Leon FR1908
 Leon FR1908 - vrijdag 21 juni 2019 - 09:27   quote  deeplink  
quote:
Op donderdag 20 juni 2019 - 11:20 schreef Stylzz het volgende:
Geestig.
Nou goed, een draadje waar ik me wel in kon vinden door @Frankeren

Ik heb Jan de Jong dit persoonlijk op de man af gevraagd, en het is pertinente quatsch.

Wat klopt is dat de GEMIDDELDE(!) prijs van een seizoenskaart omhoog gaat. Niet omdat de goedkope kaarten omhoog gaan, maar omdat er meer dure kaarten bijkomen!

Het is gewoon weer bangmakerij van een stel die-hards die tegen een nieuw stadion zijn. Die langzaam maar zeker door beginnen te krijgen dat ze voor een verloren zaak strijden en alles aangrijpen om hun eigen noodlot af te wenden.

Dat stadion voldoet qua ontwerp aan alle moderne facetten, alles wat we kunnen wensen. Dicht op het veld, tunnel, akoestiek, capaciteit. De financiering voor 70% rond. Een enorme injectie van Verre Bergen. De Sportclub en aandeelhouders die akkoord zijn.

Maar er zijn mensen die onder geen beding een nieuw stadion willen. Die liever hun tong afbijten dan toe te geven aan vooruitgang. Aan hun ongelijk. En de greep die ze hebben op het reilen en zeilen in de Kuip. Die groep heeft verloren. En ze weten het.

Die vraag over de goedkoopste plaatsen rond het veld: er zijn, juist in overleg met de supporters, 2 opties die interessant gevonden worden.

1. De goedkoopste kaarten rondom aan het veld, zoals nu.
2. Een soort grote 'Gelbe Wand', zoals in Dortmund.

Het zou, in die tweede variant, dus best kunnen dat niet meer overal rond het veld de goedkoopste kaarten vooraan zijn. Maar sommige mensen moeten eens ophouden te doen alsof de directie continu bezig is om supporters een hak te zetten.

En voor supporters met een hand in eigen boezem: als je bedenkt dat Feyenoord continu netten moet plaatsen of zelfs vakken moet leeglaten in Europese wedstrijden, omdat supporters zich misdragen, valt er voor die tweede variant een heleboel te zeggen.

Zeker als je bedenkt dat in het nieuwe stadion de supporters nog dichter op het veld komen dan ze nu al in de Kuip zitten. Alweer zo'n wens van de supporters die is overgenomen in het nieuwe stadion.

Maar gemiddeld wordt de prijs dus wel hoger. Er komen meer plaatsen en dus ook meer dure plaatsen. Die hebben we ook juist nodig. De gemiddelde prijzen voor seizoenskaarten gaan omhoog. Dat komt doordat er méér dure plaatsen bijkomen. Niet omdat er minder goedkope plaatsen komen. En de goedkope vakken komen inderdaad niet aan de parterre.

Voor de rest, is t aan ieder om zijn eigen mening te vormen.
Je heb me toch weer weten te overtuigen lange.
Eine roodweisse wand lijk me geweldig
Stylzz
 Stylzz - vrijdag 21 juni 2019 - 12:23   quote  deeplink  
quote:
Op vrijdag 21 juni 2019 - 09:27 schreef Leon FR1908 het volgende:

[..]

Je heb me toch weer weten te overtuigen lange.
Eine roodweisse wand lijk me geweldig
haha, zo is t niet helemaal bedoeld hoor.
Waar t omgaat is dat de club de plank mis slaat in communicatie. Als iemand die in contact geweest is met de club, uit de stukken en die gesprekken dit op kan maken, kan de club dat ook helder uitleggen.

Maar dat laten ze na, pas als de pleuris uit dreigt te breken, gaan ze halfbakken uitleggen hoe t zit. Dat laatste omdat er nog geen formele besluiten genomen zijn over bepaalde zaken, dat biedt dus ruimte voor speculatie en dat is de doodsteek voor het draagvlak..

Ik bekijk t vooralsnog van de positieve kant, maar ik ben dan ook geen sc-houder, daar denk ik wel over na trouwens bij het nieuwe stadion, dan zijn de koters ouder en heb ik meer tijd ;-)
Leon FR1908
 Leon FR1908 - vrijdag 21 juni 2019 - 15:21   quote  deeplink  
quote:
Op vrijdag 21 juni 2019 - 12:23 schreef Stylzz het volgende:

[..]

haha, zo is t niet helemaal bedoeld hoor.
Waar t omgaat is dat de club de plank mis slaat in communicatie. Als iemand die in contact geweest is met de club, uit de stukken en die gesprekken dit op kan maken, kan de club dat ook helder uitleggen.

Maar dat laten ze na, pas als de pleuris uit dreigt te breken, gaan ze halfbakken uitleggen hoe t zit. Dat laatste omdat er nog geen formele besluiten genomen zijn over bepaalde zaken, dat biedt dus ruimte voor speculatie en dat is de doodsteek voor het draagvlak..

Ik bekijk t vooralsnog van de positieve kant, maar ik ben dan ook geen sc-houder, daar denk ik wel over na trouwens bij het nieuwe stadion, dan zijn de koters ouder en heb ik meer tijd ;-)
Heb vaak het gevoel dat ze eigenlijk telkens verzaken om op de juiste
moment naar buiten te komen met bepaalde info.
En dat brengt telkens weer wat scheurtjes in het plan.

Ja dat moet je toch meemaken zo'n nieuw stadion.Je heb helemaal gelijk en
ik ga sowieso pas weer als er er nieuw stadion staat.
van geil
 van geil - vrijdag 21 juni 2019 - 17:28   quote  deeplink  
quote:
Op vrijdag 21 juni 2019 - 12:23 schreef Stylzz het volgende:

[..]

haha, zo is t niet helemaal bedoeld hoor.
Waar t omgaat is dat de club de plank mis slaat in communicatie. Als iemand die in contact geweest is met de club, uit de stukken en die gesprekken dit op kan maken, kan de club dat ook helder uitleggen.

Maar dat laten ze na, pas als de pleuris uit dreigt te breken, gaan ze halfbakken uitleggen hoe t zit. Dat laatste omdat er nog geen formele besluiten genomen zijn over bepaalde zaken, dat biedt dus ruimte voor speculatie en dat is de doodsteek voor het draagvlak..

Ik bekijk t vooralsnog van de positieve kant, maar ik ben dan ook geen sc-houder, daar denk ik wel over na trouwens bij het nieuwe stadion, dan zijn de koters ouder en heb ik meer tijd ;-)
Kun je de comeback van Vilhena meemaken.
MightyAce
 MightyAce - vrijdag 21 juni 2019 - 17:42   quote  deeplink  
quote:
Op vrijdag 21 juni 2019 - 17:28 schreef van geil het volgende:

[..]

Kun je de comeback van Vilhena meemaken.
Die geruchten beginnen volgend jaar zomer al
Milo
 Milo - vrijdag 21 juni 2019 - 19:18   quote  deeplink  
Ik kan er maar 1 ding overzeggen: het is 1 groot politiek spel tussen Feijenoord en de gemeente.

-- dit bericht is voor het laatst aangepast op vrijdag 21 juni 2019 door Milo --
FR-Henk
 FR-Henk - zondag 23 juni 2019 - 22:17   quote  deeplink  
Dat zijn grote projecten per definitie.
En over aantal jaren blijkt raadslid en/of wethouder zich buiten de boeken om financieel verrijkt te hebben. Of familie. Whatever.
Stylzz
 Stylzz - zondag 30 juni 2019 - 12:13   quote  deeplink  
Weet je, de grootste tegenstanders van bestuur en nieuw stadion plaatsen dit soort teksten op social media na een wedstrijd "Gister, Putten, Voetbal, Feyenoord, Druk, Warm, Bier, Veel bekenden, Na afloop de uitslag vernomen, Terug naar huis. Was weer gezellig."

Wat moet je daar nou mee, dan kun je toch ook gewoon met je matties in een park gaan zitten.
kenny
 kenny - zondag 30 juni 2019 - 12:32   quote  deeplink  
(0)

-- dit bericht is voor het laatst aangepast op zondag 30 juni 2019 door kenny --
FR-Henk
 FR-Henk - zondag 30 juni 2019 - 14:52   quote  deeplink  
quote:
Op zondag 30 juni 2019 - 12:13 schreef Stylzz het volgende:
Weet je, de grootste tegenstanders van bestuur en nieuw stadion plaatsen dit soort teksten op social media na een wedstrijd "Gister, Putten, Voetbal, Feyenoord, Druk, Warm, Bier, Veel bekenden, Na afloop de uitslag vernomen, Terug naar huis. Was weer gezellig."

Wat moet je daar nou mee, dan kun je toch ook gewoon met je matties in een park gaan zitten.
Hahaha.
En geven van Geel de algehele schuld van een bijna failliet.
Iemand moet het toch gedaan hebben.
Leon FR1908
 Leon FR1908 - woensdag 03 juli 2019 - 12:06   quote  deeplink  
ECONOMIE EN ONDERNEMERSCHAP FEYENOORD CITYIn het Zweedse Solna staat al een Feyenoord City

Reportage

‘Neem als gemeente geen aandelen in een commercieel voetbalstadion’. Die waarschuwing geven raadsleden uit het Zweedse Solna aan hun collega’s in Rotterdam. Ook in deze voorstad van Stockholm moest een investering in een nieuw stadion een hele gebiedsontwikkeling in gang zetten. Dat lukte, maar tegen een hoge prijs. 

Bram Logger

 2 juli 2019 leestijd 9 minuten

Een stadion uit 1937 dat toe is aan vervanging. Een stadsbestuur dat een vervallen industrieterrein wil ontwikkelen tot hippe woon- en zakenwijk. Een businesscase die deze twee ambities samenbrengt. Fans die vrezen dat een nieuwbouwstadion op de Amsterdam Arena zal lijken. En een gemeenteraad die moet besluiten of de stad voor tientallen miljoenen mede-eigenaar wil worden van een nieuw stadion. Het is exact de situatie rond Feyenoord City. Alleen speelt dit verhaal zich 1500 kilometer noordelijker af, in het Zweedse Solna, een voorstad van Stockholm. 

beeld: Clément Morin

Het verschil met Feyenoord City is dat het in Solna geen plannen zijn, maar werkelijkheid. Hun Friends Arena staat deze zondagmiddag in juni te glimmen in de zon. Van buiten is het een enorme doos van zwart beton en metalen panelen. Vijftigduizend mensen kunnen erin. Het stadion is in 2012 opgeleverd. Eromheen zijn woningen en kantoren gebouwd. Meest in het oog springen de vijf appartementenblokken van twintig verdiepingen in verschillende pastelkleuren.

De aanpalende Mall of Scandinavia is het grootste overdekte winkelcentrum van Scandinavië. Het telt minstens twintig restaurants en honderd winkels over drie verdiepingen. Op zaterdagmiddag zeulen gezinnen met tassen vol nieuwe kleren door het winkelparadijs. Op het dak is provisorisch een hip terras gebouwd met jeu de boulesbaan, picknickbanken en palmbomen. Een paar foodtrucks zijn met een hijskraan op het dak gezet. 

Alle grote ketens zitten er. Voor de Syrische sleutel- en schoenmaker Dominique is  het een voordeel: dankzij de bioscoop en al die ketens komt iedereen hier winkelen. “Daardoor heb ik genoeg klandizie.” Nadeel is de huur die hij moet betalen. Nu nog 7000, straks 10.000 euro per maand voor zijn zaak van 50 vierkante meter. “Ik draai net quitte.”

beeld: Clément Morin

Magnus Schön woont in een van de nieuwe woontorens. Van zijn voordeur naar het stadion is het twintig meter. Toch geeft dat geen overlast. “We hebben driedubbel glas. Het enige nadeel is het verkeer. Als AIK morgen om drie uur thuis speelt, zorg ik dat ik voor één uur weg ben en niet voor zes uur weer terug. Ik stond eens een uur in de file om mijn auto te parkeren.” Aan de andere kant van het appartementenblok houdt de nieuwbouw abrupt op en begint een matig onderhouden park. Tegen de gevels van de flats weerkaatst het gekrijs van een kolonie kokmeeuwen die in het naastgelegen natuurreservaat broedt.

“Geld dat bestemd was voor onderwijs en ouderenzorg, is gebruikt om verliezen van een commercieel stadionbedrijf te compenseren”

Het winkelend publiek is blij met het winkelcentrum en bewoners lijken tevreden met hun appartement. Maar voor de gemeente bleek de Friends Arena een financiële ramp, vertelt Arne Öberg, raadslid van de sociaal-democratische partij. De gemeente van 80.000 inwoners verloor 70 miljoen euro in het stadionproject. “Geld dat bestemd was voor onderwijs en ouderenzorg, is gebruikt om verliezen van een commercieel stadionbedrijf te compenseren.”

Zijn advies aan de gemeenteraad van Rotterdam? “Begin er niet aan. Eigenaar zijn van een stadion is geen gemeentetaak.” Öberg deed namens zijn partij onderzoek naar de verliezen die de stad leed door het stadion. Het rapport uit 2016 leest als een waarschuwing voor de gemeenteraad in Rotterdam.

Een win-win voor Solna

Vanaf 2000 had de gemeente Solna plannen om een vervallen industriegebied langs de spoorlijn op te waarderen tot een nieuwe wijk. Tegelijkertijd ging de Zweedse voetbalbond op zoek naar een alternatief voor het nationale stadion. De bond was eigenaar van het uit 1937 daterende Rasunda, alleen al legendarisch om de WK-finale van 1958 die er werd gespeeld. Brazilië won met 5-2 van Zweden. Pele scoorde twee keer. Rasunda was ook de thuishaven van AIK. Maar het stadion voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd.

De ambities van gemeente en voetbalbond kwamen samen in het plan voor ‘Arenastaden’, ofwel Stadionstad. Een nieuw stadion zou de gemeente veel opleveren: tweeduizend nieuwe woningen, tienduizend banen, een brug over het reusachtige spooremplacement én een metrolijn naar het centrum van Stockholm. Daarvoor was een investering nodig van zo’n 22 miljoen euro. Veel geld voor een stad van 80.000 inwoners, maar de bouwrechten zouden 25 miljoen opleveren.

“Het had allemaal erg de sfeer van een old boys network dat dit project wel even zou regelen”

“Het had allemaal erg de sfeer van een old boys network dat dit project wel even zou regelen”, zegt Bernhard Huber, gemeenteraadslid voor De Groenen. “De projectontwikkelaars en de top van de voetbalbond kenden elkaar uit de bouwwereld. Met gemeentebestuurders bezochten ze de vastgoedbeurs in Cannes. Er werden allerlei deals gesloten met de verkoop van grond, zonder dat de gemeenteraad een duidelijk overzicht kreeg van de totale plannen.”

beeld: Clément Morin

De stad nam samen met commerciële bouwbedrijven en de Zweedse voetbalbond, aandelen in twee bedrijven: een voor de bouw van het stadion, en een voor de exploitatie. Het zou een win-win worden voor Solna. In werkelijkheid liep het anders. De bouwkosten liepen op van de geplande 180 miljoen euro naar 300 miljoen. De gemeente en de voetbalbond moesten voortdurend geld bijstorten. Ook na de opening van het stadion in 2012 stapelden de verliezen op. De inkomsten bleven ver achter bij de verwachtingen die consultants in de businesscase had geschreven.

De eerste 25 jaar verlies draaien

Solna gebruikte dezelfde adviseur als Feyenoord City nu: de International Stadia Group (ISG)

Solna gebruikte daarvoor dezelfde adviseur als Feyenoord City nu: de International Stadia Group (ISG). Het bedrijf hielp de Friends Arena vanaf 2007 met onder meer marktonderzoek en het veiligstellen van de financiering, blijkt uit de website die alleen nog via het internetarchief is te raadplegen. ISG zegt desgevraagd geen mededelingen te doen over de resultaten van andere projecten.

Al in 2010, twee jaar voor de opening, schreef PwC in een risico-analyse voor de Zweedse gemeente dat het stadion waarschijnlijk de eerste 25 jaar verlies zou maken. Om het geïnvesteerde geld terug te verdienen, zou de Friends Arena meer bezoekers moeten trekken dan alle andere grote evenementenlocaties in Stockholm bij elkaar. 

Als aandeelhouder moest de gemeente Solna jaarlijks bijbetalen om de verliezen te compenseren. Onder de streep bleef voor de gemeente Solna een rekening over van zo’n 70 miljoen euro. Voor de commerciële bouwbedrijven daarentegen was het een zeer lucratief project, zegt raadslid Arne Öberg. Zijn advies: “Maak een goede risico-analyse en wees je bewust dat je met belastinggeld werkt. Hier in Solna hadden we nooit mede-eigenaar moeten worden van het stadion.”

“Wees je bewust dat je met belastinggeld werkt. Hier in Solna hadden we nooit mede-eigenaar moeten worden van het stadion”

Die conclusie trekt ook Groenen-raadslid Huber. Zijn advies aan de Rotterdamse raad: “Een gemeente kan best helpen bij de bouw van een nieuw stadion. Maar houd het bij zichtbare investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur. En blijf weg bij investeringen in aandelen. Word hoe dan ook zelf geen mede-eigenaar.”

Afhankelijkheid van exploitatie-inkomsten van een stadion kan ook zorgen voor belangenverstrengeling, waarschuwt Huber. “Als stadioneigenaar wil je zoveel mogelijk evenementen met zoveel mogelijk mensen, maar als gemeente ben je ook verantwoordelijk voor de openbare orde, en moet je misschien juist evenementen verbieden en optreden tegen hooligans.”

Topper tegen Malmö: halfvol

Zondagmiddag, drie uur. AIK Solna speelt thuis de topper tegen Malmö, koploper in de Zweedse competitie. AIK staat derde. Voor de wedstrijd trekt een stoet in zwart-geel gestoken AIK-fans door de het glimmende winkelcentrum. “Er is nog niets gesloopt, valt mee hè”, grapt Özgür Kurtoglu in een café in het winkelcentrum. De freelance journalist is AIK-fan van kinds af aan.

Wat de Kuip is voor voor Feyenoord-fans, was Rasunda voor AIK-supporters, zegt Kurtoglu. Het oude stadion is gesloopt. Fans mochten daar in 2012 zelf bij meehelpen. De grootste zorg van fans voorafgaand aan de bouw van de Friends Arena was dat het nieuwe stadion op de Amsterdam Arena zou gaan lijken, blijkt uit oude teksten op een supportersforum: sfeerloos/lelijk/een betonnen doos. 

beeld: Clément Morin

Over de Friends Arena schreef Kurtoglu kort na opening dat het de mislukking van de eeuw 1was. “Het oude stadion was een tweede thuis voor de fans. Het bracht kleur in hun leven. De Friends Arena is zielloos”, schreef hij in 2014. “De akoestiek is verschrikkelijk, de kwaliteit van de grasmat dramatisch.”

“Ja, het was oud, de wc’s waren een soort Sovjet-relieken, maar het had veel meer sfeer”

Hoe kijkt Kortoglu daar nu tegenaan? “Ik heb in het nieuwe stadion een mooiere plek. Het zicht is veel beter. Maar als ik op een magische manier terug zou kunnen naar Rasunda, zou ik het meteen doen. Ja, het was oud, de wc’s waren een soort Sovjet-relieken, maar het had veel meer sfeer.”

Het stadion waar vijftigduizend mensen in kunnen zit voor de topper tegen Malmö nog niet halfvol. De bovenste ring is afgesloten en verstopt achter een zwart gordijn. Onder het open dak zingt de harde kern van AIK op de staantribune achter het doel, liederen over het oude stadion Rasunda. Fans zwaaien met geel-zwarte vlaggen. Als ze vuurwerk afsteken, verschijnt op het reusachtige scherm boven het veld de mededeling dat ‘pyrotekniska’ bij wet verboden is.

“Mijn grootste probleem met dit stadion is dat het geen écht voetbalstadion is”, zegt Kurtoglu. “En voor veel concerten is het eigenlijk ook te groot. Zo vaak komen de echt grote acts niet naar Stockholm.” Maar zo kritisch als in het begin, is Kurtoglu niet meer. “We maken er het beste van.” Dat geldt voor de meeste fans. In het begin moesten ze wennen, nu zien ze dat een modern stadion toch voordelen heeft, zeggen fans die in de rust een biertje halen bij een horecapunt. Rasunda was wel erg krap. En hier ben je lekker snel weer weg richting metro of parkeergarage.

beeld: Clément Morin

“Dat is precies wat de consultants en architecten die stadions als de Friends Arena ontwerpen niet snappen. Voetbal ís nostalgie”

AIK is de belangrijkste huurder van de Friends Arena. Maar volgens Özgür Kurtoglu is er nog altijd de wens voor een nieuw, eigen AIK-stadion. “Een écht voetbalstadion.” Zijn de fanatieke supporters dan niet te nostalgisch? “Dat is precies wat de consultants en architecten die stadions als de Friends Arena ontwerpen niet snappen. Voetbal ís nostalgie. Elk voetbalseizoen beginnen we weer op nul. Het enige dat wij als fans hebben, ís het verleden.”

AIK-Malmö eindigt in 0-0. Aan de harde kern op de staantribune heeft het niet gelegen.

Telkens een nieuwe grasmat

Inmiddels is de Friends Arena toe aan de derde eigenaar. In 2014 werd het stadion overgenomen door Lagardère, een adviesbedrijf dat ook bij Rotterdamse stadionplannen betrokken was2.Ook Lagardère kreeg het stadion niet winstgevend. Sinds 2017 wordt de arena geëxploiteerd door Stockholm Live, dat ook al een ander groot stadion in beheer heeft. Daardoor is er in elk geval geen concurrentie meer tussen de twee stadions. 

Erg goed loopt het stadion nog steeds niet. In oktober staat een concert van Cher gepland. Het volgende is pas in februari 2020, als Ozzy Osborne naar Solna komt. Verder is er nog een paardenevenement en houden de Scandinavische Jehovah’s getuigen er een driedaagse bijeenkomst. 

beeld: Clément Morin

Het probleem met grote evenementen is dat er na afloop telkens een nieuwe grasmat in gelegd moet, zegt Dan Persson, een Zweedse stadionexpert met een eigen blog op de site van zakenblad Idrottens Affärer. “Dat kost alleen al 7 ton per keer.” Persson bekeek op verzoek van Vers Beton de businesscase van Feyenoord City. Acht grote evenementen per jaar lijkt hem veel. “Wereldacts als Bruce Springsteen, Metallica en Madonna sterven uit. Door digitalisering is het aanbod van muziek groter en muzieksmaak breder geworden. Er zijn weinig artiesten meer die nog een arena van 70.000 man vol spelen.”

Een ander probleem voor Feyenoord City is het beperkte achterland, zegt Persson. “Je hebt concurrentie van clubs in Den Haag en Amsterdam. Stockholm heeft zo’n 1 miljoen inwoners. Dat is eigenlijk al te weinig voor twee grote stadions. Ik verwacht dat je met zo’n stadion in Rotterdam tegen dezelfde exploitatieproblemen aanloopt als in Solna.”

Het zou voor de exploitatie helpen als ook Sparta en Excelsior in Feyenoord City gaan spelen

Als vuistregel hanteert Persson bij grote nieuwe stadions dat de exploitatieverliezen zo’n 6 à 7 procent van de totale bouwkosten bedragen. Bij Feyenoord City gaat het dan om jaarlijkse verliezen van zo’n 20 miljoen euro. “Houd daar rekening mee”, zegt Persson. Het zou voor de exploitatie helpen als ook Sparta en Excelsior in Feyenoord City gaan spelen.

Open en eerlijk discussiëren

De Friends Arena is een enorm succes, zegt Kristina Tidestav, hoogste ambtenaar van de gemeente Solna in een kaal vergaderzaaltje in het stadhuis van Solna. Ze spreekt namens de burgemeester, die op vakantie is. “We hebben nu een van de snelst groeiende zakenwijken van het land, en drieduizend nieuwe huizen. Vanuit dat perspectief is het gelukt.”

Ook Tidestav geeft toe dat het proces beter had gekund. “De aannames waren te optimistisch. We zaten in een soort tunnelvisie naar de bouw van een nieuw stadion. Ja, als het mogelijk was geweest om deze ontwikkeling in gang te zetten zonder zelf mede-eigenaar van het stadion te worden, hadden we dat gedaan. Maar ik denk niet dat het dan gelukt was.”

Tidestavs belangrijkste advies aan Rotterdam? “Je moet een open, eerlijke discussie voeren over de kosten en de risico’s. Dat moet je blijven uitleggen. Maar op de lange termijn is de komst van het nieuwe stadion goed geweest voor Solna. Daar ben ik van overtuigd.

-- dit bericht is voor het laatst aangepast op donderdag 04 juli 2019 door Leon FR1908 --
VVout
 VVout - woensdag 03 juli 2019 - 15:27   quote  deeplink  
Voorlopig al 31000 kaarten verkocht dus die 3e ring gaan we wel nodig hebben ja.

Sparta of Excelsior in ons Stadion, waar zit die dan met zijn hoofd.

Concerten ook al hoeft het van mij niet zo nodig, zijn binnen no time uitverkocht in Rotterdam en weet zeker dat er nog meer mensen naar Rammstein hadden gewilt.

Als je straatbeeld en prestige van de Stad er op vooruit gaat met z'n project, spreek je dan van verlies of investeren in de toekomst op langere termijn?

Het zoveelste stukje waar ik weinig mee heb dus, generatie na generatie beland in de kist en als je niet neukt is het gedaan met de mensheid.
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 16:05   quote  deeplink  
Ach, iedereen wil een mening hebben, maar we weten niet zoveel.
Leon FR1908
 Leon FR1908 - woensdag 03 juli 2019 - 17:05   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 03 juli 2019 - 16:05 schreef FR-Henk het volgende:
Ach, iedereen wil een mening hebben, maar we weten niet zoveel.
Spreek voor jezelf.
Dit is een goed stuk ,door geïnterviewde mensen die uit ervaring spreken.
Doe ermee wat je wil,positief of negatief maar stop met dat "interessante" geswans!
VVout
 VVout - woensdag 03 juli 2019 - 17:18   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 03 juli 2019 - 16:05 schreef FR-Henk het volgende:
Ach, iedereen wil een mening hebben, maar we weten niet zoveel.
Dus wat ik er boven schreef is niet waar?
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 17:29   quote  deeplink  
Niks geswans.
Betrokkenen bij het project weten meer dan wij. Dus ook in dat stuk.
Alleen slaan wij (niet alleen hier) nog wel eens door in interpretaties van teksten of eigen duim.
Dáár doel ik op.
van geil
 van geil - woensdag 03 juli 2019 - 17:34   quote  deeplink  
Je slaat de plank weer volledig mis
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 17:37   quote  deeplink  
Ik lijk jou wel.
van geil
 van geil - woensdag 03 juli 2019 - 17:38   quote  deeplink  
Ja, als zwart en wit.
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 17:40   quote  deeplink  
Houden zo.
Vermakelijk.
van geil
 van geil - woensdag 03 juli 2019 - 17:41   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 03 juli 2019 - 17:05 schreef Leon FR1908 het volgende:

[..]

Spreek voor jezelf.
Dit is een goed stuk ,door geïnterviewde mensen die uit ervaring spreken.
Doe ermee wat je wil,positief of negatief maar stop met dat "interessante" geswans!
Eens
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 17:42   quote  deeplink  
Gaap.
ar
 ar - woensdag 03 juli 2019 - 17:48   quote  deeplink  
Te groot artikel.
Ga ik echt niet lezen.
MightyAce
 MightyAce - woensdag 03 juli 2019 - 17:50   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 03 juli 2019 - 17:48 schreef ar het volgende:
Te groot artikel.
Ga ik echt niet lezen.
TLDR

Nieuw stadion goed, beetje liegen fout
igor korneev
 igor korneev - woensdag 03 juli 2019 - 17:52   quote  deeplink  
Ik ben soms ook lang van stof, maar de lengte van dit stuk valt mij aan
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 21:49   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 03 juli 2019 - 12:06 schreef Leon FR1908 het volgende:
Alle artikelenDossiersVacaturebankNieuwsbriefOverWat is Vers Beton?Waarom wij supporters nodig hebbenDe redactieVacature plaatsen & adverterenProductiehuisWerken bij Vers BetonGastbijdragenContactSUPPORT ONS NU!

DE HARDE KERN ONDERZOEKTFeyenoord City

ECONOMIE EN ONDERNEMERSCHAP FEYENOORD CITYIn het Zweedse Solna staat al een Feyenoord City

Reportage

‘Neem als gemeente geen aandelen in een commercieel voetbalstadion’. Die waarschuwing geven raadsleden uit het Zweedse Solna aan hun collega’s in Rotterdam. Ook in deze voorstad van Stockholm moest een investering in een nieuw stadion een hele gebiedsontwikkeling in gang zetten. Dat lukte, maar tegen een hoge prijs. 

Bram Logger

 2 juli 2019 leestijd 9 minuten

Een stadion uit 1937 dat toe is aan vervanging. Een stadsbestuur dat een vervallen industrieterrein wil ontwikkelen tot hippe woon- en zakenwijk. Een businesscase die deze twee ambities samenbrengt. Fans die vrezen dat een nieuwbouwstadion op de Amsterdam Arena zal lijken. En een gemeenteraad die moet besluiten of de stad voor tientallen miljoenen mede-eigenaar wil worden van een nieuw stadion. Het is exact de situatie rond Feyenoord City. Alleen speelt dit verhaal zich 1500 kilometer noordelijker af, in het Zweedse Solna, een voorstad van Stockholm. 

beeld: Clément Morin

Het verschil met Feyenoord City is dat het in Solna geen plannen zijn, maar werkelijkheid. Hun Friends Arena staat deze zondagmiddag in juni te glimmen in de zon. Van buiten is het een enorme doos van zwart beton en metalen panelen. Vijftigduizend mensen kunnen erin. Het stadion is in 2012 opgeleverd. Eromheen zijn woningen en kantoren gebouwd. Meest in het oog springen de vijf appartementenblokken van twintig verdiepingen in verschillende pastelkleuren.

De aanpalende Mall of Scandinavia is het grootste overdekte winkelcentrum van Scandinavië. Het telt minstens twintig restaurants en honderd winkels over drie verdiepingen. Op zaterdagmiddag zeulen gezinnen met tassen vol nieuwe kleren door het winkelparadijs. Op het dak is provisorisch een hip terras gebouwd met jeu de boulesbaan, picknickbanken en palmbomen. Een paar foodtrucks zijn met een hijskraan op het dak gezet. 

Alle grote ketens zitten er. Voor de Syrische sleutel- en schoenmaker Dominique is  het een voordeel: dankzij de bioscoop en al die ketens komt iedereen hier winkelen. “Daardoor heb ik genoeg klandizie.” Nadeel is de huur die hij moet betalen. Nu nog 7000, straks 10.000 euro per maand voor zijn zaak van 50 vierkante meter. “Ik draai net quitte.”

beeld: Clément Morin

Magnus Schön woont in een van de nieuwe woontorens. Van zijn voordeur naar het stadion is het twintig meter. Toch geeft dat geen overlast. “We hebben driedubbel glas. Het enige nadeel is het verkeer. Als AIK morgen om drie uur thuis speelt, zorg ik dat ik voor één uur weg ben en niet voor zes uur weer terug. Ik stond eens een uur in de file om mijn auto te parkeren.” Aan de andere kant van het appartementenblok houdt de nieuwbouw abrupt op en begint een matig onderhouden park. Tegen de gevels van de flats weerkaatst het gekrijs van een kolonie kokmeeuwen die in het naastgelegen natuurreservaat broedt.

“Geld dat bestemd was voor onderwijs en ouderenzorg, is gebruikt om verliezen van een commercieel stadionbedrijf te compenseren”

Tweet dit

Het winkelend publiek is blij met het winkelcentrum en bewoners lijken tevreden met hun appartement. Maar voor de gemeente bleek de Friends Arena een financiële ramp, vertelt Arne Öberg, raadslid van de sociaal-democratische partij. De gemeente van 80.000 inwoners verloor 70 miljoen euro in het stadionproject. “Geld dat bestemd was voor onderwijs en ouderenzorg, is gebruikt om verliezen van een commercieel stadionbedrijf te compenseren.”

Zijn advies aan de gemeenteraad van Rotterdam? “Begin er niet aan. Eigenaar zijn van een stadion is geen gemeentetaak.” Öberg deed namens zijn partij onderzoek naar de verliezen die de stad leed door het stadion. Het rapport uit 2016 leest als een waarschuwing voor de gemeenteraad in Rotterdam.

Een win-win voor Solna

Vanaf 2000 had de gemeente Solna plannen om een vervallen industriegebied langs de spoorlijn op te waarderen tot een nieuwe wijk. Tegelijkertijd ging de Zweedse voetbalbond op zoek naar een alternatief voor het nationale stadion. De bond was eigenaar van het uit 1937 daterende Rasunda, alleen al legendarisch om de WK-finale van 1958 die er werd gespeeld. Brazilië won met 5-2 van Zweden. Pele scoorde twee keer. Rasunda was ook de thuishaven van AIK. Maar het stadion voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd.

De ambities van gemeente en voetbalbond kwamen samen in het plan voor ‘Arenastaden’, ofwel Stadionstad. Een nieuw stadion zou de gemeente veel opleveren: tweeduizend nieuwe woningen, tienduizend banen, een brug over het reusachtige spooremplacement én een metrolijn naar het centrum van Stockholm. Daarvoor was een investering nodig van zo’n 22 miljoen euro. Veel geld voor een stad van 80.000 inwoners, maar de bouwrechten zouden 25 miljoen opleveren.

“Het had allemaal erg de sfeer van een old boys network dat dit project wel even zou regelen”

Tweet dit

“Het had allemaal erg de sfeer van een old boys network dat dit project wel even zou regelen”, zegt Bernhard Huber, gemeenteraadslid voor De Groenen. “De projectontwikkelaars en de top van de voetbalbond kenden elkaar uit de bouwwereld. Met gemeentebestuurders bezochten ze de vastgoedbeurs in Cannes. Er werden allerlei deals gesloten met de verkoop van grond, zonder dat de gemeenteraad een duidelijk overzicht kreeg van de totale plannen.”

beeld: Clément Morin

De stad nam samen met commerciële bouwbedrijven en de Zweedse voetbalbond, aandelen in twee bedrijven: een voor de bouw van het stadion, en een voor de exploitatie. Het zou een win-win worden voor Solna. In werkelijkheid liep het anders. De bouwkosten liepen op van de geplande 180 miljoen euro naar 300 miljoen. De gemeente en de voetbalbond moesten voortdurend geld bijstorten. Ook na de opening van het stadion in 2012 stapelden de verliezen op. De inkomsten bleven ver achter bij de verwachtingen die consultants in de businesscase had geschreven.

De eerste 25 jaar verlies draaien

Solna gebruikte dezelfde adviseur als Feyenoord City nu: de International Stadia Group (ISG)

Tweet dit

Solna gebruikte daarvoor dezelfde adviseur als Feyenoord City nu: de International Stadia Group (ISG). Het bedrijf hielp de Friends Arena vanaf 2007 met onder meer marktonderzoek en het veiligstellen van de financiering, blijkt uit de website die alleen nog via het internetarchief is te raadplegen. ISG zegt desgevraagd geen mededelingen te doen over de resultaten van andere projecten.

Al in 2010, twee jaar voor de opening, schreef PwC in een risico-analyse voor de Zweedse gemeente dat het stadion waarschijnlijk de eerste 25 jaar verlies zou maken. Om het geïnvesteerde geld terug te verdienen, zou de Friends Arena meer bezoekers moeten trekken dan alle andere grote evenementenlocaties in Stockholm bij elkaar. 

Als aandeelhouder moest de gemeente Solna jaarlijks bijbetalen om de verliezen te compenseren. Onder de streep bleef voor de gemeente Solna een rekening over van zo’n 70 miljoen euro. Voor de commerciële bouwbedrijven daarentegen was het een zeer lucratief project, zegt raadslid Arne Öberg. Zijn advies: “Maak een goede risico-analyse en wees je bewust dat je met belastinggeld werkt. Hier in Solna hadden we nooit mede-eigenaar moeten worden van het stadion.”

“Wees je bewust dat je met belastinggeld werkt. Hier in Solna hadden we nooit mede-eigenaar moeten worden van het stadion”

Tweet dit

Die conclusie trekt ook Groenen-raadslid Huber. Zijn advies aan de Rotterdamse raad: “Een gemeente kan best helpen bij de bouw van een nieuw stadion. Maar houd het bij zichtbare investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur. En blijf weg bij investeringen in aandelen. Word hoe dan ook zelf geen mede-eigenaar.”

Afhankelijkheid van exploitatie-inkomsten van een stadion kan ook zorgen voor belangenverstrengeling, waarschuwt Huber. “Als stadioneigenaar wil je zoveel mogelijk evenementen met zoveel mogelijk mensen, maar als gemeente ben je ook verantwoordelijk voor de openbare orde, en moet je misschien juist evenementen verbieden en optreden tegen hooligans.”

Topper tegen Malmö: halfvol

Zondagmiddag, drie uur. AIK Solna speelt thuis de topper tegen Malmö, koploper in de Zweedse competitie. AIK staat derde. Voor de wedstrijd trekt een stoet in zwart-geel gestoken AIK-fans door de het glimmende winkelcentrum. “Er is nog niets gesloopt, valt mee hè”, grapt Özgür Kurtoglu in een café in het winkelcentrum. De freelance journalist is AIK-fan van kinds af aan.

Wat de Kuip is voor voor Feyenoord-fans, was Rasunda voor AIK-supporters, zegt Kurtoglu. Het oude stadion is gesloopt. Fans mochten daar in 2012 zelf bij meehelpen. De grootste zorg van fans voorafgaand aan de bouw van de Friends Arena was dat het nieuwe stadion op de Amsterdam Arena zou gaan lijken, blijkt uit oude teksten op een supportersforum: sfeerloos/lelijk/een betonnen doos. 

beeld: Clément Morin

Over de Friends Arena schreef Kurtoglu kort na opening dat het de mislukking van de eeuw 1was. “Het oude stadion was een tweede thuis voor de fans. Het bracht kleur in hun leven. De Friends Arena is zielloos”, schreef hij in 2014. “De akoestiek is verschrikkelijk, de kwaliteit van de grasmat dramatisch.”

“Ja, het was oud, de wc’s waren een soort Sovjet-relieken, maar het had veel meer sfeer”

Tweet dit

Hoe kijkt Kortoglu daar nu tegenaan? “Ik heb in het nieuwe stadion een mooiere plek. Het zicht is veel beter. Maar als ik op een magische manier terug zou kunnen naar Rasunda, zou ik het meteen doen. Ja, het was oud, de wc’s waren een soort Sovjet-relieken, maar het had veel meer sfeer.”

Het stadion waar vijftigduizend mensen in kunnen zit voor de topper tegen Malmö nog niet halfvol. De bovenste ring is afgesloten en verstopt achter een zwart gordijn. Onder het open dak zingt de harde kern van AIK op de staantribune achter het doel, liederen over het oude stadion Rasunda. Fans zwaaien met geel-zwarte vlaggen. Als ze vuurwerk afsteken, verschijnt op het reusachtige scherm boven het veld de mededeling dat ‘pyrotekniska’ bij wet verboden is.

“Mijn grootste probleem met dit stadion is dat het geen écht voetbalstadion is”, zegt Kurtoglu. “En voor veel concerten is het eigenlijk ook te groot. Zo vaak komen de echt grote acts niet naar Stockholm.” Maar zo kritisch als in het begin, is Kurtoglu niet meer. “We maken er het beste van.” Dat geldt voor de meeste fans. In het begin moesten ze wennen, nu zien ze dat een modern stadion toch voordelen heeft, zeggen fans die in de rust een biertje halen bij een horecapunt. Rasunda was wel erg krap. En hier ben je lekker snel weer weg richting metro of parkeergarage.

beeld: Clément Morin

“Dat is precies wat de consultants en architecten die stadions als de Friends Arena ontwerpen niet snappen. Voetbal ís nostalgie”

Tweet dit

AIK is de belangrijkste huurder van de Friends Arena. Maar volgens Özgür Kurtoglu is er nog altijd de wens voor een nieuw, eigen AIK-stadion. “Een écht voetbalstadion.” Zijn de fanatieke supporters dan niet te nostalgisch? “Dat is precies wat de consultants en architecten die stadions als de Friends Arena ontwerpen niet snappen. Voetbal ís nostalgie. Elk voetbalseizoen beginnen we weer op nul. Het enige dat wij als fans hebben, ís het verleden.”

AIK-Malmö eindigt in 0-0. Aan de harde kern op de staantribune heeft het niet gelegen.

Telkens een nieuwe grasmat

Inmiddels is de Friends Arena toe aan de derde eigenaar. In 2014 werd het stadion overgenomen door Lagardère, een adviesbedrijf dat ook bij Rotterdamse stadionplannen betrokken was2.Ook Lagardère kreeg het stadion niet winstgevend. Sinds 2017 wordt de arena geëxploiteerd door Stockholm Live, dat ook al een ander groot stadion in beheer heeft. Daardoor is er in elk geval geen concurrentie meer tussen de twee stadions. 

Erg goed loopt het stadion nog steeds niet. In oktober staat een concert van Cher gepland. Het volgende is pas in februari 2020, als Ozzy Osborne naar Solna komt. Verder is er nog een paardenevenement en houden de Scandinavische Jehovah’s getuigen er een driedaagse bijeenkomst. 

beeld: Clément Morin

Het probleem met grote evenementen is dat er na afloop telkens een nieuwe grasmat in gelegd moet, zegt Dan Persson, een Zweedse stadionexpert met een eigen blog op de site van zakenblad Idrottens Affärer. “Dat kost alleen al 7 ton per keer.” Persson bekeek op verzoek van Vers Beton de businesscase van Feyenoord City. Acht grote evenementen per jaar lijkt hem veel. “Wereldacts als Bruce Springsteen, Metallica en Madonna sterven uit. Door digitalisering is het aanbod van muziek groter en muzieksmaak breder geworden. Er zijn weinig artiesten meer die nog een arena van 70.000 man vol spelen.”

Een ander probleem voor Feyenoord City is het beperkte achterland, zegt Persson. “Je hebt concurrentie van clubs in Den Haag en Amsterdam. Stockholm heeft zo’n 1 miljoen inwoners. Dat is eigenlijk al te weinig voor twee grote stadions. Ik verwacht dat je met zo’n stadion in Rotterdam tegen dezelfde exploitatieproblemen aanloopt als in Solna.”

Het zou voor de exploitatie helpen als ook Sparta en Excelsior in Feyenoord City gaan spelen

Tweet dit

Als vuistregel hanteert Persson bij grote nieuwe stadions dat de exploitatieverliezen zo’n 6 à 7 procent van de totale bouwkosten bedragen. Bij Feyenoord City gaat het dan om jaarlijkse verliezen van zo’n 20 miljoen euro. “Houd daar rekening mee”, zegt Persson. Het zou voor de exploitatie helpen als ook Sparta en Excelsior in Feyenoord City gaan spelen.

Open en eerlijk discussiëren

De Friends Arena is een enorm succes, zegt Kristina Tidestav, hoogste ambtenaar van de gemeente Solna in een kaal vergaderzaaltje in het stadhuis van Solna. Ze spreekt namens de burgemeester, die op vakantie is. “We hebben nu een van de snelst groeiende zakenwijken van het land, en drieduizend nieuwe huizen. Vanuit dat perspectief is het gelukt.”

Ook Tidestav geeft toe dat het proces beter had gekund. “De aannames waren te optimistisch. We zaten in een soort tunnelvisie naar de bouw van een nieuw stadion. Ja, als het mogelijk was geweest om deze ontwikkeling in gang te zetten zonder zelf mede-eigenaar van het stadion te worden, hadden we dat gedaan. Maar ik denk niet dat het dan gelukt was.”

Tidestavs belangrijkste advies aan Rotterdam? “Je moet een open, eerlijke discussie voeren over de kosten en de risico’s. Dat moet je blijven uitleggen. Maar op de lange termijn is de komst van het nieuwe stadion goed geweest voor Solna. Daar ben ik van overtuigd.
Leon gaat het samenvatten.
ar
 ar - woensdag 03 juli 2019 - 22:00   quote  deeplink  
Hahaha
MightyAce
 MightyAce - woensdag 03 juli 2019 - 22:16   quote  deeplink  
Wordt 't iig een kleine samenvatting...
Leon FR1908
 Leon FR1908 - woensdag 03 juli 2019 - 23:08   quote  deeplink  
Feyenoord City bestaat al en staat in Zweden. En het werd een ramp.

“Het had allemaal erg de sfeer van een old boys network dat dit project wel even zou regelen”
FR-Henk
 FR-Henk - woensdag 03 juli 2019 - 23:20   quote  deeplink  
Dank je wel.
Beoordeling volgt later.
VVout
 VVout - donderdag 04 juli 2019 - 10:53   quote  deeplink  
quote:
Op woensdag 03 juli 2019 - 23:08 schreef Leon FR1908 het volgende:
Feyenoord City bestaat al en staat in Zweden. En het werd een ramp.

“Het had allemaal erg de sfeer van een old boys network dat dit project wel even zou regelen”
Je vergeet wat ...
quote:

Open en eerlijk discussiëren

De Friends Arena is een enorm succes, zegt Kristina Tidestav, hoogste ambtenaar van de gemeente Solna in een kaal vergaderzaaltje in het stadhuis van Solna. Ze spreekt namens de burgemeester, die op vakantie is. “We hebben nu een van de snelst groeiende zakenwijken van het land, en drieduizend nieuwe huizen. Vanuit dat perspectief is het gelukt.”

Ook Tidestav geeft toe dat het proces beter had gekund. “De aannames waren te optimistisch. We zaten in een soort tunnelvisie naar de bouw van een nieuw stadion. Ja, als het mogelijk was geweest om deze ontwikkeling in gang te zetten zonder zelf mede-eigenaar van het stadion te worden, hadden we dat gedaan. Maar ik denk niet dat het dan gelukt was.”

Tidestavs belangrijkste advies aan Rotterdam? “Je moet een open, eerlijke discussie voeren over de kosten en de risico’s. Dat moet je blijven uitleggen. Maar op de lange termijn is de komst van het nieuwe stadion goed geweest voor Solna. Daar ben ik van overtuigd.


-- dit bericht is voor het laatst aangepast op donderdag 04 juli 2019 door VVout --

Plaats een reactie:
 Je naam (of nickname) (verplicht)
 Je e-mail adres (wordt nooit getoond maar moet wel werken!)
 Vul de volgende code hier in: 3098
Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden en algemene forum regels.
Headliner: Feyenoord Nieuws
Plaats een nieuw antwoord  

Index / Sport / Voetbal / Feyenoord / topic: Kogel door de Kuip : Arup / OMA de bouwers van het nieuwe stadion ?









0.0962698