|
|
|
FR-Henk
|
|
|
Corny topic.
Zat aan Mokotjo te denken. Waar hangt die uit?
Googlen dan maar.
Brentford fc, championship dus, Londen.
Vorig jaar nog international Zuid-Afrika.
Andere ex-spelers? |
|
|
|
|
Leon FR1908
|
|
|
|
|
|
Leon FR1908
|
|
|
|
|
|
Stylzz
|
|
|
| Vandaag weer net ff meer van Leerdam gehoord dan nodig is. |
|
|
|
|
Leon FR1908
|
|
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
quote: Ja, daar kwam het door.
Denk Leerdam en Mokotjo schiet dan te binnen. |
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
| Glenn Loovens, 36 alweer. Contract bij Sunderland ontbonden, vorige maand. |
|
|
|
|
MMM
|
|
|
| Toch had die Mokotjo wel wat voetballend. |
|
|
|
|
tomson
|
|
|
Effe gepikt, de bron was al onvermeld :p
Op bezoek bij de Tovenaar van Tatabánya
Een verhaal dat we naar aanleiding van zijn 56ste verjaardag weer onder de aandacht brengen.
József Kiprich is heilig in Rotterdam. De bescheiden Hongaar moest bij zijn debuut in 1989 nog op de vlucht voor de Feyenoord-aanhang. Zes jaar later ging hij bij zijn vertrek op de schouders van zijn ploeggenoten
Daar zijn we dan. Twaalf uur rijden van Rotterdam. Ergens in het niemandsland tussen Wenen, Bratislava en Boedapest. Het miezert. De letters zijn goed te lezen in de mist. Tatabánya. Een stadje dat niet veel harten sneller zal doen kloppen. Behalve die van Nederlandse voetballiefhebbers, zij weten meteen wie hier woont: De Tovenaar van Tatabánya.
Het Legioen heeft zo zijn eigen voorkeuren. Zoals een Hongaar die je qua uitstraling eerder zou inschatten als buschauffeur. Want laten we eerlijk zijn: Kiprich is geen Romário of Cristiano Ronaldo. Hem opsporen is dan ook niet zo moeilijk. Hij staat gewoon in het telefoonboek. Zodra hij ons hoort, schakelt hij over op het Nederlands. ‘Voetbal International? Leuk. Komen jullie langs? Voor mij? Natoerlik ben ik thuis.’ Even later volgt voor de zekerheid nog een sms’je met zijn adres, afgesloten met een smiley.
En dus rijden we nu door straten van veertig meter breed, de ene serie oude flats na de andere schiet voorbij. We draaien over lege rotondes. Mensen schuifelen in een zeer bedaard tempo door het stadje. We rijden verder over de belangrijkste verkeersader van de stad, die ooit geheel draaide op het ritme van de ploegendiensten in de mijnen. Die zijn intussen allang dicht en sindsdien staat de klok hier duidelijk stil. We draaien een wat andere buurt in. Vrijstaande huisjes met veranda’s en tuintjes. Dit moet eens de villawijk zijn geweest. Schilders hebben ze hier al jaren niet meer gezien. We komen tot stilstand voor wat eens een wit huis was.
We zijn onmiskenbaar op het goede adres. Dit is Casa Kiprich. Net als de eigenaar een tikje in verval, maar wie door het achterstallige onderhoud heen kijkt, ziet een geweldig mooi huis. De tovenaar oogt ietwat triest op deze winterdag. Zijn jas hangt scheef en open. In zijn ene hand een sigaret. Zijn gezicht is wat roder en boller geworden in de loop der jaren. Gevoelsmatig zie je hem over vijf jaar in een oude badjas staan. Maar het is ontegenzeggelijk József Kiprich. Vriendelijk knikkend met een wat afwachtende houding, onderwijl mopperend tegen twee blaffende en springende hondjes die zich niets aantrekken van hun voortdurend vloekende baasje. ‘Slechte hoenden. Nooit luisteren, die beesten. Rocky, verdoeme, naar binnen.’ Met zijn voeten naast elkaar schuifelt onze gastheer de beestjes met zachte drang naar binnen. Dat lukt zowaar. Snel duwt hij de deur dicht, waarop Rocky onmiddellijk de bank bestormt. ‘Wek daar!’
Het is nog geen middag en József heeft het nu al gehad. Zuchtend en steunend kijkt hij als een vader die al twaalf uur in een vliegtuig zit met twee krijsende baby’s. Met een wegwerpgebaar valt hij in een stoel. Hij pakt een aansteker uit een schaal waarin hij voor de zekerheid nog zo’n vijftien wegwerpmodellen heeft liggen. Hij rookt dus nog steeds, die ouwe Hongaar. ‘Deed ik bij Feyenoord ook. Allemaal. Blinker, Taument.’ Kiprich legt een vinger op zijn neus: ‘Van Hanegem ook. Hij was de beste trainer. Hij had ein neus voor die kamer.’ Het is verbazingwekkend hoe goed de Hongaar twintig jaar na zijn vertrek nog Nederlands praat. Maar neus in de kamer kennen we niet. ‘Neus in de kamer. In de... Hoe heet dat? In de kleedkamer! Hij was zelf altijd voetballer geweest.’
BIER
‘Die is bij Maria’, wist Van Hanegem steevast te melden als iemand informeerde waar József was. Net als De Kromme had Kiprich het niet zo op Europees voetbal. Want dan moest er worden gevlogen. ‘Ik was bang om te vliegen. Dan dronk ik altijd een whisky om te kalmeren. Dat is een van de weinige dingen die ik niet mis. Als het tafeltje maar even trilde, zat ik rechtop.’
‘Ik was bang om te vliegen. Dan dronk ik altijd een whisky om te kalmeren’
Even kijkt hij naar de tv, waar vroeg in de ochtend een oude wedstrijd van AS Roma nog maar eens wordt uitgezonden. Trots zapt hij langs de kanalen. ‘Ik kan alles zien. Sport 1, Sport 2, Eurosport 1, Eurosport 2.’ Maar hij gaat er pas echt voor zitten als Feyenoord speelt. Live of in samenvatting, dat maakt hem niet uit. ‘Het is weer net als vroeger. Topdrie met Ajax en PSV.’ We pakken een stapel VI’s die we voor hem hebben meegenomen. Hij kijkt er nauwelijks naar. De stapel verdwijnt op een nog veel grotere stapel tijdschriften.
Zoals alles hier op stapels lijkt te liggen. Borden, enveloppen, dozen. ‘Ik woon hier alleen. Mijn vrouw is weg, mijn kinderen ook. Ik moet dit huis verkopen, huis te groot voor mij.’ Zijn zonen werden allebei in Dordrecht geboren en staan overal in oude lijstjes. Vaak beiden in Feyenoord-shirt. Door de wat wazige glazen van een vitrinekast kijken Coen Moulijn en Willem van Hanegem vanaf een ingelijste poster op ons neer. Grootste Feyenoorders van de eeuw, staat erop. Kiprich staat ertussen. Het is februari, maar de kerstversiering hangt er nog. ‘Heeft mijn zoon opgehangen.’ In de hoek van de kamer ligt een tennisracket. Dat heeft hij al jaren niet aangeraakt. ‘Heup kapoet. Kan niet meer tennissen.’
József is geen man van veel woorden, het liefst houdt hij het bij één of twee zinnen. Wie zijn interviews nakijkt, ziet dat al snel dat ‘gaat wel’ zijn favoriete antwoord is. Terwijl we samen zwijgend de oude wedstrijd van een paar maanden geleden bekijken, ontbreekt eigenlijk alleen nog een oude klok die met luide tikken de tijd hoorbaar laat verstrijken.
Ineens staat hij op, als hij bedenkt dat het bezoek nog droog staat. ‘Wil je wat drinken?’ Nou, een kop koffie gaat er wel in. Kiprich trekt een halve liter bier voor zichzelf open. ‘Goed bier, jij ook?’
Hij volgt onze blik naar de oude keuken, die – om het maar netjes te zeggen – een erg hoog studentenhuisgehalte heeft. Veel afwas. In een pannetje liggen twee worstjes als een stilleven in het gestolde vet. In het houten keukentje is weinig aanrecht te zien. We vragen ons hardop af of hij weleens kookt. ‘Ik kan niet koken. Nooit koken József.’ We lachen. Je kunt toch wel een eitje bakken? We maken de bekende beweging van een brekend eitje. ‘Aitje bakken? Wat is dat?’
‘Ik heb nooit gekookt. Mijn zoon wel. Als hij in het weekend soms hier is, maakt hij eten. Maar ik ben meestal alleen. Ik ga altijd eten in een klein barretje. Straks ga ik kaarten met mijn vrienden, dan gaan jullie mee. Kunnen jullie lekker eten.’
TURBULENTE JAREN
We verheugen ons op een goede goulash. Maar eerst is het tijd voor een terugblik naar zijn tijd in Rotterdam. De uitgezochte fragmenten van YouTube zijn niet nodig. Die heeft hij allemaal allang bekeken in de eerste maanden na zijn vertrek. Geteisterd door heimwee op Cyprus. Alleen al die van zijn afscheidswedstrijd in 1995, de gewonnen bekerfinale tegen FC Volendam (2-1), heeft hij zeker vijftig keer gezien. Op VHS. Het is het einde van zes turbulente jaren, waarbij de Hongaar uiteindelijk jankend op de schouders van zijn ploeggenoten door dik veertigduizend mensen wordt uitgezwaaid.
Kiprich heeft bij zijn debuut de motoriek van een oude Lada en loopt zó gebogen dat de Feyenoord-supporters zich afvragen of hij een hernia heeft
Dat is bij zijn debuut wel even anders. Op een bloedhete zomerdag in 1989 speelt Feyenoord thuis tegen Fortuna Sittard. Het seizoen is in mineur begonnen met een kansloze nederlaag bij FC Utrecht (3-0) en een gelijkspel tegen FC Volendam (1-1). Slechts 10.236 getrouwen zijn nog vol tegenzin en met een spoortje hoop naar De Kuip gegaan op die derde speeldag. Iedereen is benieuwd naar de nieuwe Hongaarse aankoop van 1,3 miljoen gulden. Argwanend kijken de fans naar zijn eerste bewegingen. Dit is duidelijk geen Romário of Dennis Bergkamp. Kiprich heeft de motoriek van een oude Lada en loopt zó gebogen dat de Rotterdamse supporters zich afvragen of hij een hernia heeft.
In zijn eerste wedstrijd komt hij nauwelijks aan de bal en sjokt hij over het veld. Wel zien we voor het eerst zijn karakteristieke beweging. Bal aannemen, opzijleggen, linkerarm uitsteken en vervolgens gaan rennen met die arm tussen zijn tegenstander en zichzelf in. Esthetisch niet echt verantwoord, maar het werkt blijkbaar, anders speel je niet in het nationale elftal van Hongarije. Nadat Fortuna 0-2 heeft gemaakt, breken woedende Feyenoord-supporters door de hekken en bestormden het veld. Scheidsrechter Roelof Luinge kan nog net fluiten om het duel te staken.
‘Ze riepen: “Naar de tunnel!” Ik dacht: Wat is dat, toenel? Ik stond daar en iedereen rende ineens naar de zijkant. Dat is raar in een wedstrijd’
Kiprich lacht zowaar even als hij terugdenkt aan die dag. ‘Ze riepen: “Naar de tunnel!” Ik dacht: Wat is dat, toenel? Ik stond daar en iedereen rende ineens naar de zijkant. Dat is raar in een wedstrijd. Ik dacht: Waar ben ik nou terechtgekomen?! Tegen Fortoena Siettard, 75 minuten afgelopen, dat had ik nog nooit meegemaakt.’
Trainer Pim Verbeek dreigt op te stappen. Hij moet ook aan zijn gezin denken. Het was zijn eerste kennismaking met Het Legioen. Eén ding wisten we vanaf dat moment zeker: Kiprich kon wel degelijk sprinten. Misschien begint daar ook wel de mythe die de Hongaar later zou worden. Met een entree in een van de donkerste bladzijden uit de clubgeschiedenis van Feyenoord. Een tijd waarin de ploeg zelfs even onderaan stond. Dat seizoen eindigde Feyenoord als elfde, een jaar later als achtste. De eerste twee seizoenen van Kiprich in Rotterdam zijn een aaneenschakeling van dieptepunten. Feyenoord verliest minstens zo vaak als het wint. En wie de cijfers van de Hongaar bekijkt, kan niet vermoeden dat hij ooit Ove Kindvall in populariteit zal benaderen. In zijn eerste jaar – veelal spelend als rechtsbuiten – maakt hij vijf goals, het seizoen erop zeven.
ICONISCH MOMENT
Maar dat is wel het jaar van de ommekeer. En die heeft een naam: Wim Jansen. In het rijtje hoogtepunten van Kiprich ontbreekt steevast de belangrijkste bal die hij gaf. De mooie steekpass met buitenkant-rechts tussen drie PSV’ers door, op 11 april 1991 in de halve finale om de KNVB-beker. Het leidt tot een iconisch moment in de historie van Feyenoord dat beter bekend is door het vervolg: het winnende doelpunt van Henk Fraser. De 0-1 in Eindhoven, slechts enkele weken nadat de Rotterdammers in datzelfde Philips Stadion met 6-0 zijn vernederd, verlost Feyenoord en zijn Hongaarse aanvaller uit een inktzwarte periode. De eerste contouren van cultheld Kiprich tekenen zich af.
Na de 6-0 van een maand eerder zijn de trainers Gunder Bengtsson en Pim Verbeek ontslagen. Wim Jansen neemt het over en kiest voor zekerheid. Hij bouwt een elftal dat prijzen gaat winnen. Jansen heeft de opstelling ten opzichte van het competitieduel met PSV drastisch gewijzigd. Hij begint met Ed de Goey in het doel, achterin staan Ulrich van Gobbel, John Metgod, John de Wolf en Ruud Heus, vóór hen een viermans middenveld met Ioan Sabau, Henk Fraser, Rob Witschge en Arnold Scholten, terwijl József Kiprich en Gaston Taument het samen voorin mogen uitzoeken. Het is het geraamte van een ploeg waarvan de supporters nu nog hartstochtelijk houden.
‘Eerlijk gezegd hadden PSV en Ajax betere spelers. Maar wij waren het beste team’
Na de onmogelijk geachte 0-1 blijkt pas hoeveel Feyenoord-fans zijn meegereisd in de hoop op een bekerfinale. Luidkeels worden de Rotterdammers vanaf alle tribunes aangemoedigd. De euforie is ongekend. Na jaren van ellende staat Feyenoord ineens in de eindstrijd om de KNVB-beker. In de eigen Kuip tegen Eerste Divisie-club FC Den Bosch nog wel. Na de zwaarbevochten 1-0 zege bestormen de fans wederom het veld. Feyenoord gaat Europa in, dankzij de eerste prijs sinds 1984. Een paar maanden later volgt de tweede al, als de Rotterdammers in eigen stadion de eerste editie van het duel om de PTT Telecom Cup (nu Johan Cruijff Schaal) winnen. Weer wordt het 1-0. ‘Dat was een vriendenteam. Als wij gingen stappen in de stad, gingen er altijd vijftien, zestien man mee. Eerlijk gezegd hadden PSV en Ajax betere spelers. Maar wij waren het beste team. Alleen onze verdediging al.’ Met een arm maakt hij het gebaar van een zeis. ‘Gobbel, Wolf, Fraser, Heus... Daar wil je niet tegen spelen. Die waren zó hard. Ik was echt blij dat ze in mijn ploeg zaten.’
Er zullen nog drie bekers en een landstitel volgen. ‘En bijna een Europa Cup. Halve finale tegen Monaco. Als die thuiswedstrijd tien minuten langer had geduurd, waren wij naar de finale gegaan.’ Voordat we het weten, verdwalen we in Europese avonturen. Zijn winnende treffer tegen Tottenham Hotspur, zijn rode kaart in Zaragoza omdat hij een schoen naar de Duitse scheidrechter Markus Merk dreigde te gooien. Kiprich herinnert zich vooral de vliegreizen. En die return tegen Monaco. Die zit hem dwars. Had hij bijna een Europa Cup II-finale gespeeld.
STADION EN SUPPORTERS
Hij luistert wat afwezig naar de verhalen. Dit heeft hij natuurlijk al honderd keer moeten aanhoren als er weer Feyenoord-fans op bezoek waren. We besluiten het hem wat gemakkelijker te maken. Wat waren uiteindelijk zijn vijf mooiste momenten in Nederland? ‘Vijf maar? Alles was hoogtepoent. Zes mooiste jaren van mijn leven daar.’
De Hongaar jaagt nog eens de brand in een nieuwe filtersigaret en gaat terug in de tijd. Na even zwijgen is hij erg beslist. ‘Het mooiste was stadion en supporters. Of andersom. Weet je, zet ze sámen maar op één. Die mensen zijn zó fanatiek. Zij stonden altijd achter ons. Ook als wij verloren. Dan krijg je bij Barcelona witte zakdoekjes. In Amsterdam... Ach, laat ook maar. Maar bij ons zongen ze nog harder. Dat is bijzonder. Overal waar wij speelden, zaten ze op alle tribunes. Ik weet niet hoe je dat moet uitleggen, dat voel je. Als mensen willen weten hoe dat voelt, moeten ze zelf gaan. Dat gaat niet in woorden.’
‘Alles in Rotterdam was hoogtepoent. Zes mooiste jaren van mijn leven daar’
Op de tweede plaats staat Rotterdam. ‘Ik voel mij daar thuis. In die stad is iedereen aardig tegen mij. Maar het is ook een werkstad. Mijn vader werkte in de mijnen. In Hongarije waren de mensen tevreden. Iedereen had eten, iedereen een huisje. Bijna niemand had veel meer dan de ander. Geen mensen met neus in de lucht. Gewone mensen. Ik hou van gewone mensen. In mijn barretje zitten ook allemaal gewone mensen.’
Pas dan komt er een voetbalmoment. ‘Mijn strafschop tegen PSV.’ Hij heeft het verhaal ongetwijfeld al honderd keer verteld. Misschien wel duizend keer. Maar hij doet zijn best het met een lach te brengen. ‘Die Willem zei: “Het veld in.” We stonden 1-2 achter. Maar toen ik het veld op liep, zei de scheidrechter: “Je mag er pas na de penalty in”. Ik doorlopen en zeg: Ik ga schoppen. Ik ga de bal schoppen. Hij riep me niet meer terug, ik ben doorgelopen. Daarna maakte ik er nóg een. Wonnen we met 3-2.’
Ook op de vierde plaats een in Rotterdam iconische treffer. ‘Hakje tegen Kamboer. Dat was mijn mooiste doelpunt voor Feyenoord.’ Op de vijfde plaats heeft de Hongaar een merkwaardige. De bekerfinale waar hij slechts een paar minuten speelde: Feyenoord-FC Volendam. ‘Was mijn afscheidswedstrijd. Nee, ik vond het echt niet erg dat ik op de bank zat. Duurde alleen heel lang. Het publiek bleef mijn naam roepen, maar ik heb maar een paar minuutjes gespeeld. Is normaal, trainer moet kiezen, dat is hoe het is. Dan moet een speler niet gaan vragen. Heb ik nooit gedaan. De trainer is de baas, niet de speler. Maar ik heb nóg kiepenvel als ik denk aan hoe hard de supporters voor mij zongen. Ik weet niet waarom, echt niet. Misschien beetje door journalisten. Die schrijven altijd aardig over mij.’
Opvallend dat hij de landstitel van 1993 niet noemt. ‘Ja, ik kan wel een topvijftig maken... Weet je wanneer ik zenuwachtig was? Toen ik even bij FC Den Bosch ging spelen. Zaten er allemaal Feyenoord-fans op de tribune. Speciaal voor mij, toen wilde ik echt scoren. Maar dat lukte niet. Raar is dat: ben je al zo oud en ineens zenuwachtig.’
BARBECUE
De honden blaffen. De videoploeg van VI is binnen. Vers uit Utrecht met ook wat verlangens. ‘Wil je nog een keer de deur opendoen en dan zeggen: Welkom bij De Tovenaar van Tatabánya.’ Kiprich doet net of hij het niet hoort. Je ziet hem gruwelen. Hij doet zo zijn best. Blijkbaar is hij een held, maar zo voelt hij zich allerminst in dit grote huis. De cameraman zoemt meteen in op het biertje in Kiprich’ hand. De fotograaf wil straks nog even met hem bij het bord met de plaatsnaam gaan staan. ‘Ik heb een toverhoed meegenomen, denk je dat hij die wil opzetten?’
Bezorgd kijken we naar de duidelijk vermoeide Hongaar. Intussen zit het ene witte hondje boven op het hoofd van de cameraman en rukt de ander aan de broekspijp van Kiprich. ‘Verdoeme!’ De zachte hand van de tovenaar zorgt hoe harder hij duwt alleen maar voor meer enthousiasme bij Rocky. Het beestje verdwijnt via binnenkant-voet door de deur naar de ruime achtertuin. In een oud, leeggelopen plastic kinderzwembad liggen ongeveer tien stukgebeten ballen. Een verroeste barbecue verraadt betere tijden. In gedachten zien we hem met vrouw en vrienden op een zonnige zomeravond, zijn jongens voetballend in de grote tuin. In werkelijkheid is het mistig en modderig.
József valt weer in zijn stoel. We zijn anderhalf uur bezig en hij oogt net zo ongelukkig en onbeholpen als hij zo vaak in de spits kon ogen. Uitgeput bijna. Het is een bekend beeld: in De Kuip verzuchtte het publiek regelmatig dat ze beter zakken in zijn broekje konden maken, dan zou hij ze tijdens de wedstrijd zeker erin steken. PSV had Romário, Ajax had Bergkamp. Stilisten. Fijnbesnaarde kunstenaars. En Feyenoord had dus Kiprich. We hebben op de een of andere manier met hem te doen. Is onze held nog wel gelukkig? Een schaduw glijdt over zijn gezicht. ‘Mijn vrouw is tien jaar geleden weggegaan. Mijn zonen spelen bij clubs ergens anders in Hongarije. Wat is gelukkig?’ Lang woonden hij en zijn vrouw nog ieder apart op een etage van het huis. ‘We hebben geen ruzie gemaakt.’ De ziel is uit het huis gevlogen. De planten staan er halfdood bij. De was slingert her en der en een forensisch team zou moeiteloos de laatste maanden kunnen reconstrueren.
Heeft hij nog contact met ploeggenoten? ‘Henke Larsson hebben we gezien toen hij hier met Zweden speelde. Ik ben ook gebeld uit Rotterdam, iets met een boek. Of ik wilde komen. Ik weet niet precies.’ We trekken de laatste bestseller van Michel van Egmond uit onze tas. De snor van József Kiprich. Hij pakt het aan, bekijkt het en legt het weg. ‘Ik heb vrienden hier, ook een vriendin. En in de zomer komen altijd fans. Vind ik leuk. Drinken we wat. Ik mis Feyenoord.’
‘Ik mis Feyenoord’
Vroegere medespelers als Gaston Taument en Mike Obiku werken tegenwoordig bij de jeugdopleiding van de Rotterdammers. Waarom belt hij ze niet eens een keer? ‘Iedereen weet dat ik diploma heb. Ik ga niet mensen lastigvallen. Als ze vragen, dan kom ik.’
Maar vooralsnog is het al jaren oorverdovend stil. Niets is Kiprich te veel voor zijn bezoek. Als hij vertelt dat zijn beide zoons nog steeds fervente Feyenoord-fans zijn, komt hij weer uit zijn stoel. Of we beelden mogen maken van de kamers van zijn jongens. Hij sjokt de trap op en inderdaad stuiten we op twee deuren vol met Feyenoord-stickers. Voorzichtig doet hij de eerste deur open. Alsof hij hier maanden niet is geweest. ‘Tja, daar was ik al bang voor.’ Links een matras, rechts een vaal dekbed, iets verderop een kussen tussen een stapel kleren. Schoenen slingeren rond. Op de muur zijn de plekken waar de jongensposters van Feyenoord hebben gehangen nog te zien.
Zijn mond praat, zijn ogen zwijgen. Zijn onderkaak trilt een beetje. Hij wil graag naar zijn barretje. Het script van de video is duidelijk wat ambitieus geweest. József wil wel, maar ziet er met de seconde ongelukkiger uit. We houden het op een bezoekje aan FC Tatabánya en een foto bij het plaatsnaambord. Dan kunnen we daarna direct door naar zijn barretje. ‘Ik heb ruzie met die mensen bij FC Tatabánya. Mijn zoon, die als verdediger acht goals maakte, moest weg.’
Sindsdien zien ze József Kiprich niet meer bij de club waar het allemaal voor hem begon. De cameraman probeert hem nog naar binnen te krijgen. Maar de tovenaar stopt zijn handen wat dieper in zijn zakken en schudt van nee. Of eigenlijk reageert hij helemaal niet. Kiprich staat als ingezakt standbeeld te wachten op wat komen gaat.
GEKKE MENSEN
Hier begon het dus voor hem. Een kleine twee kilometer van zijn ouderlijke woning. ‘Ik was het enige kind. Mijn moeder vond het mooi dat ik ging voetballen, mijn vader had er niets mee. Die had het druk genoeg met zijn werk. Was altijd onder de grond, net als opa. Iedereen hier werkte in de mijnen. Ik ging met de bus naar de trainingen.’
Had hij al snel door dat hij zó goed kon voetballen dat hij meer dan zeventig interlands zou spelen? ‘Ja. Het was makkelijk. Toen was dit stadion nog groot voor mij. Stonden er tien- tot vijftienduizend mensen langs de lijn. Later ging ik naar het WK in Mexico. In de kwalificatie speelde ik zelfs voor het eerst in De Kuip. Met Hongarije tegen Nederland.’
Het typeert hem dat hij de uitslag niet vermeldt. Met de 21-jarige Kiprich in de basis wordt het 1-2. Pas vijf jaar later verhuist hij van het communistische Hongarije naar het kapitalistische westen. Tijdens de lange rit naar Tatabánya kwam de gedachte op dat dit misschien een van de redenen was dat het publiek hem zo in de armen sloot. Waar vind je nog prof-spelers die nederig en dankbaar zijn? Bescheiden ook. In het vroegere Oostblok groeide je op in een wereld waar Moedertje Staat alles regelde. Uniformiteit, solidariteit en gelijkheid waren kernwaarden. Heel anders dan in het Westen, waar je moest opvallen en de maatschappij was ingericht op het uitblinken.
Ook de Hongaar valt op door een andere levenshouding. Kiprich moet de gordijnen nog ophangen in zijn nieuwe huis als De Muur valt, ineens gaan de grenzen open. ‘Vroeger was het hier echt veel beter. Alles was veel eerlijker verdeeld. Je had geen arme mensen en bijna geen rijke mensen. Bijna iedereen leefde in het midden. Je hoefde je geen zorgen te maken over huis of school, over verzekeringen en belastingen. Iedereen had genoeg, veel mensen waren tevreden. Nu hebben een paar mensen heel veel en de meesten niets. Geen werk, geen geld.’ Het zit hem duidelijk hoog. ‘Dit is altijd mijn thuis geweest. Maar ik zie steeds meer gekke mensen. Ontevreden mensen, agressieve mensen. Mensen die met de neus omhoog lopen. Grotere auto, groter huis. Ik hou van gewone mensen. Tevreden met een dak en eten.’
Gewoon willen zijn en dan uitgroeien tot een van de grootste helden in de Feyenoord-geschiedenis; het is geen toeval. Kiprich heeft nog wel geld. Ondanks wat mislukte avonturen met zijn eigen jeans-lijn. Hij krijgt nog steeds maandelijks een bijdrage uit het pensioenfonds CFK. ‘Ik denk misschien wel genoeg om van te leven.’
Maar het geluk liet hij achter in Rotterdam. De afstand is als wind voor het vuur van de liefde.Dat was al op Cyprus zo. In Rotterdam werden zelfs inzamelingen gehouden om de voetbalmiljonair terug te halen. De fans konden het niet aanzien. Maar Kiprich kijkt liever naar de mooie jaren. ‘Dat is normaal, je kijkt naar de tijd toen je gelukkig was. Dat kan niet altijd. Leven is soms niet zo mooi. Cyprus was moeilijk voor het hele gezin. We misten Feyenoord en Nederland verschrikkelijk. Nu nog steeds. Niet dat ik niet tevreden ben. Wel alleen soms.’
ONTPLOFFING
Dan heeft hij zijn video uit 1993 te pakken. Het jaar waarin Feyenoord voor het eerst sinds 1984 weer kampioen wordt. Iets waarvan ze elke zomer weer dromen in De Kuip. In Friesland hebben ze de rayonhoofden, in Rotterdam de Coolsingel. Maar in werkelijkheid is de kans op een Elfstedentocht groter dan de kans op een landstitel van Feyenoord. Dus als dat dan een keer echt gebeurt, is zo’n schaal direct van historische waarde. Net als Evert van Benthem die twee keer de Elfstedentocht won, staat Kiprich voor andere tijden. Het jaar waarin het meest kleurrijke Feyenoord-elftal ooit de titel verovert.
Willem van Hanegem is intussen trainer geworden in De Kuip. Hij kiest voor de aanval en lijkt zijn ploeg met spectaculair spel naar de tweede plaats te dirigeren. Prima prestatie, totdat PSV een paar wedstrijden voor het einde instort. Ineens kan Feyenoord door winst bij MVV en FC Groningen kampioen worden. Over de uitwedstrijd in Maastricht is alleen al een boek te schrijven. Het duel op een dinsdagavond is live te zien bij de NOS; in die tijden een unicum. ‘MVV kon nog Europees voetbal halen, dat moest net als wij winnen’, herinnert Kiprich zich. ‘Sterke ploeg, hoor. Thuis hadden we met 3-4 van ze verloren.’ In Eindhoven en Rotterdam zijn die avond de straten leeg. De kijkers zien hoe MVV in de eerste helft beter is. De Limburgers krijgen een strafschop, maar Roberto Lanckohr schiet tegen de paal. In de afgeladen en broeierige Geusselt zitten officieel elfduizend mensen, maar het zijn er veel meer. Sommige fans hebben kaartjes gekopieerd, anderen bestormen de ingangen. Buiten op de trappen zitten mensen die de spanning niet meer aankunnen, de EHBO maakt overuren. De ontploffing volgt als Kiprich kort na rust de bal krijgt van Taument, door de MVV-defensie slalomt en binnentikt. Diep in blessuretijd maakt Blinker 0-2 en is de titel nog negentig minuten weg.
Kiprich is de grote held. Vijf lange dagen van verwachting later mag Feyenoord het afmaken in Groningen. Het Oosterpark stort bijna in, op alle tribunes dolgedraaide Feyenoord-fans. Voor degenen die géén kaartje hebben kunnen bemachtigen, zijn er in De Kuip twee levensgrote beeldschermen neergezet. Daar zitten veertigduizend mensen József, József te scanderen. In Groningen klinkt: ‘En we zwaaien met z’n allen naar De Kuip’. Het Appie Happie-elftal van Van Hanegem wint met 0-5. Het meest beklijvende beeld is dat van de turbo uit Tatabánya, die na een sprint van dertig, veertig meter de bal binnenlepelt voor de bevrijdende openingstreffer en in één ruk doorrent naar de zee van Feyenoord-supporters, die in de hekken hangen.
‘Ik kon naar Ajax’
De Hongaar kan de video’s, net als zijn zoons, frame voor frame navertellen. Het was het seizoen waarin hij het vaakst scoorde voor Feyenoord. Achttien keer om precies te zijn. Van Hanegem had geen drie azen, maar drie jokers in handen. ‘Mike Obiku was er al en in de winter kwam ineens John van Loen erbij. Ik kon in die dagen naar Ajax.’ Pardon? ‘In de winter werd ik gebeld door Ajax. Zij vertelden dat ik na de komst van Van Loen misschien beter naar Amsterdam kon gaan. Maar ik heb gezegd dat dat niet kon. Je kunt niet van Feyenoord naar Ajax gaan.’ Weet hij nog met wie hij heeft gesproken? ‘Nee, iemand van Ajax. De naam weet ik niet meer.’
HOED
Het is tijd om te gaan. We rijden met de Hongaar naar een plaatsbordje voor de fotograaf. Doodongelukkig staat Kiprich met de rare hoed in zijn handen. Dit wil hij echt niet. Voorzichtig praten we op hem in. ‘De fans vinden dit mooi, de fotograaf is hier speciaal voor ingevlogen.’ Zeker een minuut staat hijzonder iets te zeggen met de hoed in zijn handen. Ineens zet hij het ding toch op. Zijn ogen schieten naar de nieuwsgierige bestuurders van passerende auto’s. Binnen een paar minuten zijn we klaar, we krijgen hem zelfs zover nog even met een stokje te zwaaien. Heel even is er de lach. ‘Oké, voor de supporters dan.’ De fotograaf knipt en is blij. Eigenlijk wil de videomanhem nog een strafschop laten nemen. Maar niemand heeft de moed hem dat óók nog te vragen. József zit alweer op de passagiersstoel van de auto. Bellend in het Hongaars met zijn vriendin, die hij ook uit zijn barretje kent.
We rijden door de grijze buitenwijken en eindigen op een binnenplaats tussen wat flats. Hier eet hij dus elke avond. ‘Goed eten’, had hij gezegd. Binnen staan vijf tafeltjes. Vier mannen aan de bar, een mooi meisje erachter. Aan de muur een poster van FC Tatabánya. In het midden van het etablissement zit een man van rond de zeventig met zijn winterjas aan, om zijn nek een sjaal van Liverpool. Rustig schudt Kiprich een paar handen en bestelt vier grote glazen pils. Daarnaast een Hongaars likeurtje voor zijn bezoek. ‘Net als Nederlandse jenever. Wel oppassen, is zestig procent.’
Het menu is wat karig. ‘De worstjes zijn goed’, weet Kiprich, die kijkt alsof een Michelinster hier een kwestie van tijd is. De enige andere optie is een hamburger met friet. Onze tovenaar bromt wat in het Hongaars tegen het barmeisje, dat vervolgens richting bakplaat in de bijkeuken sloft. Vijf minuten later zet Kiprich zijn tanden in zijn dagelijkse menu. Worstjes. Uit een plastic zakje volgen twee harde witte broodjes.
Wanneer zien we hem weer in Nederland? ‘Ik weet het niet. Als ze bellen, kom ik’
Nadat hij twintig boeken heeft gesigneerd, vertrekt de cameraploeg naar het vliegveld. Opgelucht drukt Kiprich zijn sigaret uit in een omgekeerde bloemenbak. ‘Even wachten.’ Hij verdwijnt en komt met drie zakjes paprikapoeder tevoorschijn. Verrek, dat hadden we inderdaad bij het begin van de afspraak gezegd. Moeder de vrouw in Nederland wilde paprikapoeder uit Hongarije. Hoe aardig kan iemand zijn? We stoppen de zakjes in de koffer. Wanneer zien we hem weer in Nederland? ‘Ik weet het niet. Als ze bellen, kom ik.’
We betalen een paar duizend Hongaarse forint. Dat is slechts twintig euro voor acht bier, een Hongaarse jenever, drie hamburgers en twee worstjes. We gaan richting hotel. In de achteruitkijkspiegel zien we Kiprich een sigaret opsteken. Moederziel alleen in de vallende schemering. Een trieste tovenaar van Tatabánya. |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
Wow leesvoer.
Ik moet eerst even moed verzamelen |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
quote:Op zondag 08 september 2019 - 10:15 schreef FR-Henk het volgende:Corny topic. Zat aan Mokotjo te denken. Waar hangt die uit? Googlen dan maar. Brentford fc, championship dus, Londen. Vorig jaar nog international Zuid-Afrika. Andere ex-spelers? Corneyff |
|
|
|
|
CobusIII
|
|
|
|
|
|
RenatoBos
|
|
|
| Geweldig stukje...Kiprich mijn held.. |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
Heel mooi stuk inderdaad.
Zou wat graag in zijn bar een biertje doen |
|
|
|
|
VVout
|
|
|
Zo, was een lettervreter met best wel zware stof.
Grappig van die schoen en tsja, toen ze dat veld bestormde haha zie mijn maat nog terug rennen uit die tunnel omdat de ME uit tegengestelde richting opdook :)
Blijft ook gewoon een Jozsef, zelfs nu in zijn doen en laten. |
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
Meer teloorgang van Jozsef.
Niet vrolijk makend.
-- dit bericht is voor het laatst aangepast op zondag 08 september 2019 door FR-Henk -- |
|
|
|
|
van geil
|
|
|
|
|
|
tomson
|
|
|
quote: Iedereen raakt oud en versleten. Lievere broodjes worden helaas niet gebakken. |
|
|
|
|
VVout
|
|
|
quote: Wijf pleite en alleen wonen in een groot huis. Ik hoop anders oud te worden Tommie. |
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
|
|
|
tomson
|
|
|
quote: Tja ik woon in een klein huisje maar iig niet alleen. Maar volgens mij gaan tegenwoordig 2 op de 3 huwelijken naar de gallemiezen.
Dus uniek is het bij lange na niet. Ik heb ook 10 jaar solo geleefd voor ik weer een vriendinnetje had..
-- dit bericht is voor het laatst aangepast op zondag 08 september 2019 door tomson -- |
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
Een huwelijk kan ook kut zijn. Scheiding helpt.
Tweede huwelijk maar al ruim 2 decennia zelfde vrouw. |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
| Mijn eerste opblaasbare heb ik ook al versleten. |
|
|
|
|
tomson
|
|
|
|
|
|
tomson
|
|
|
quote:Op zondag 08 september 2019 - 20:28 schreef FR-Henk het volgende:Een huwelijk kan ook kut zijn. Scheiding helpt. Tweede huwelijk maar al ruim 2 decennia zelfde vrouw. Sjeezus hoe houdt die dat uit |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
quote: Nu wel, deze kost veel meer en heeft allemaal eisen |
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
Jezelf en het leven niet te serieus nemen.
@ tom
-- dit bericht is voor het laatst aangepast op zondag 08 september 2019 door FR-Henk -- |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
quote:Op zondag 08 september 2019 - 20:28 schreef FR-Henk het volgende:Een huwelijk kan ook kut zijn. Scheiding helpt. Tweede huwelijk maar al ruim 2 decennia zelfde vrouw. Van geil is een vrouw? |
|
|
|
|
tomson
|
|
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
quote: Geen idee.
Zou kunnen. |
|
|
|
|
R()b
|
|
|
quote:Op zondag 08 september 2019 - 20:28 schreef FR-Henk het volgende:Een huwelijk kan ook kut zijn. Scheiding helpt. Tweede huwelijk maar al ruim 2 decennia zelfde vrouw. Amen! |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
|
|
|
SCF Leiden
|
|
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
| Hoe is het die dan gegaan |
|
|
|
|
Peter V.
|
|
|
quote: Is tegenwoordig adviseur bij de Belgische belastingdienst |
|
|
|
|
van geil
|
|
|
|
|
|
R()b
|
|
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
quote: 42 jaar en voetbalt nog steeds, 2e divisie Brazilië. |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
|
|
|
tomson
|
|
|
quote: Proest.. powered by the GKL |
|
|
|
|
Leon FR1908
|
|
|
|
|
|
SCF Leiden
|
|
|
quote: Serieus? Geweldig...... |
|
|
|
|
FR-Henk
|
|
|
| Erwin Mulder, 30 jaar, alweer 2 jaar bij Swansea City aan het verpieteren als reserve. |
|
|
|
|
VVout
|
|
|
Twee helden tegen elkaar.
 |
|
|
|
|
Positivo
|
|
|
| Chris Gyan ook een verhaal apart |
|
|
|
|
igor korneev
|
|
|
| Giovanni van Bronckhorst held |
|
|
|
|
Milo
|
|
|
|
|
|
Milo
|
|
|
|
|
|
|